فوبیا چیست و انواع آن کدام است؟
پیش از آن که با درمان فوبیا با وی آر تراپی آشنا شویم، می خواهیم به تعریف این بیماری بپردازیم. فوبیا یک بیماری روانی است که در آن فرد از موارد مختلفی به طرز غیر منطقی و اغراق آمیز می ترسد. این بیماری به سه دسته ی اصلی فوبیاهای خاص، فوبیای اجتماعی یا اضطراب اجتماعی و آگورافوبیا تقسیم می شود. این بیماری به طور معمول در مراحل کودکی، نوجوانی یا اوایل بزرگسالی ایجاد می شود. لذا وقوع آن بعد از 30 سالگی تقریبا غیر ممکن است. عامل ایجاد آن می تواند تجربه کردن یک موقعیت استرس زا یا حضور در یک واقعه ی ترسناک باشد. البته احتمال انتقال وراثتی آن نیز وجود دارد.
آیا امکان درمان فوبیا وجود دارد؟
امروزه درمان فوبیا با روش های مختلفی امکان پذیر است. بدین منظور متخصصین از روش های دارویی، رفتاردرمانی و حتی روش های ترکیبی استفاده می کنند. هدف اصلی این درمان ها نیز کاهش علائم ترس و استرس و مدیریت واکنش های فرد بیمار می باشد. اما علاوه بر این موارد امروزه از روشی جدید تحت عنوان واقعیت مجازی یا وی آر تراپی (VR Therapy) بهره می گیرند. در ادامه به شرح و بررسی این روش خواهیم پرداخت.
درمان فوبیا با وی آر تراپی
درمان فوبیا با وی آر تراپی چگونه صورت می گیرد؟
در درمان فوبیا با وی آر تراپی، از واقعیت مجازی بهره می گیرند. در واقع در این روش محیط های مختلف را شبیه سازی می کنند. این شبیه سازی با تکنولوژی های کامپیوتری صورت می گیرد. لذا واسط های کاربری قدیمی کنار گذاشته شده و دنیای سه بعدی جایگزین صفحه های نمایش می شود. لذا کاربر احساس می کند در یک محیط واقعی قرار گرفته و تعامل او با محیط مذکور از طریق حرکت سر و بدن صورت می گیرد. برای این کار یک هدست واقعیت مجازی روی سر بیمار نصب شده و محیط مورد نظر جلوی چشمان او به نمایش در می آید.
مزایای درمان فوبیا با وی آر تراپی
درمان فوبیا با وی آر تراپی دارای مزایای زیادی است که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
- افزایش کنترل و امنیت: در این روش به جای قرار دادن بیمار در یک محیط واقعی از یک محیط کنترل شده ی مجازی بهره می گیرند. لذا مشکلات ناشی از غیر قابل کنترل بودن روش واقعی حذف می شود. در وی آر تراپی، کنترل محیط با صفحه کلید رایانه ای توسط درمانگر صورت می گیرد. لذا بیمار در شرایطی از پیش برنامه ریزی شده قرار خواهد گرفت.
- تاثیرگذاری بیشتر و تسهیل برنامه ریزی: به منظور تاثیر هر چه بیشتر این روش درمانی، به بحث «دقت» در نرم افزار و مدل های محیطی آن توجه ویژه ای شده است. توجه کنید که در روش های واقعی باید از مطب دکتر خارج شده و در دنیای واقعی محیطی مناسب را فراهم ساخت. این کار نه تنها بسیار هزینه بر می باشد بلکه دشواری فراهم ساختن شرایط ایده آل را نیز در پی دارد. لذا با وی آر تراپی در داخل مطب می توان به آسانی شرایط را برنامه ریزی کرده و برنامه ی حاصله را در مدت زمان استاندارد پیش برد.
- از بین رفتن احتمال افشای راز بیمار: در روش های واقعی، احتمال آن وجود دارد که دوستان و آشنایان بیمار، وی را در محیط ایجاد شده مشاهده کنند. اما در این روش بیمار در معرض دید عمومی قرار نگرفته و از این بابت مشکلی نخواهد داشت.
- صرفه جویی در زمان و شانس بیشتر در باز پرداخت بیمه: درمان فوبیا با وی آر تراپی سبب صرفه جویی در هزینه می شود. چرا که هر جلسه ی آن تنها 45 تا 50 دقیقه طول می کشد. همین امر سبب ترغیب بیمه ها برای تحت پوشش قرار دادن بیمار می شود.
- تکرار نا محدود موقعیت های ترسناک: تا این جای کار متوجه شدیم که استفاده از روش وی آر تراپی، مزایای بسیار زیاد و خوبی دارد. اما شاید یکی از مهم ترین ویژگی های آن قابلیت تکرار نامحدود موقعیت مد نظر باشد. برای مثال شخصی دارای فوبیای پرواز است. در دنیای واقعی در صورت ایجاد شرایط پرواز واقعی، تنها یک فراز و یک فرود وجود دارد. در ضمن تکرار آن نیز بسیار هزینه بر و دشوار است. اما در واقعیت مجازی می توان برای چندین بار، بیمار را در موقعیت تجربه ی شروع و پایان پرواز قرار داد.
