آیا «مومو» وجود دارد؟ کودکان ما در فضای مجازی در معرض چه آزارهایی هستند؟
آوازه بازی «مومو» این روزها دیگر به گوش همه رسیده‌است.
«مومو» یک بازی سیستماتیک است که یک پروفایلی در واتساپ دارد که با بچه‌های شما تماس می‌گیرد و ممکن است با هک کردن حسابشان آنقدر آزارشان دهد که بچه شما را وادار به هرکاری می‌کند و در نهایت احتمال دارد این خشونت و آزار به خودکشی کودک منجر شود.
من در این باره مطالعات زیادی کردم و پیگیر بودم چون بازی ایرانی نیست خواستم بدانم منابع خارجی در این باره چه چیزی می‌گویند
و دیدم که از اساس همچین چیزی وجود خارجی ندارد اما بسیاری از افراد کودک‌آزار و افراد ضداجتماع وقتی می‌خواهند
در قالب یک چیز فراگیر شده به جامعه آسیب بزنند می‌توانند از این فرصت استفاده کنند و البته استفاده هم کردند.
اگر شما همین الان در تلگرام و اینستاگرام جستجو کنید کلی حساب فارسی و غیر فارسی می‌آورد که اسم‌شان همین «مومو» است
و حتی شما شاید بتوانید با آنها تماس هم بگیرید.
بسیاری از این‌ها افراد هویت باخته‌ای هستند که صرفا عکس پروفایلشان را عکس مومو قرارداده‌اند.
فارغ از اینکه مومو واقعی است یا واقعی نیست که اصلا این موضوع اهمیتی ندارد باید بدانیم امثال این خطرها بچه‌ها ما را در این فضا تهدید می‌کند
و باید ببینیم کدام بچه‌ها جذب این افراد کودک آزار می‌شوند؟
کدام بچه‌ها این مسائل برایشان جذاب است و بیشتر از جذابیت آنها را ادامه می‌دهند؟
متاسفانه بسیاری از بچه‌ها در تنهایی زیادی به سر می‌برند.
بچه‌ای که والدینش درگیر نزاع و دعواهای زن و شوهری هستند.
بچه‌ای که در اتاقش نشسته‌است و پدر و مادر اصلا نمی‌دانند که او در اتاقش مشغول چه کاری است؟
بچه‌ای که اصلا ارتباط و گفتگویش با خانواده شکل نگرفته‌است.
بچه‌ای که می‌گوید اگر به پدرم بگویم پدرم مرا خیلی دعوا می‌کند.
یا پدر و مادرهایی که از بس بچه را ترسانده‌اند که بچه جرات این را ندارد که با آنها حرف بزند.
یا آنقدر والدین ترسو هستند که بچه می‌گوید اگر من مشکلی که برایم پیش آمده‌است را به مادرم بگویم او سکته می‌کند و راهی بیمارستان می‌شود.
والدین باید بدانند صرف اینکه به بچه اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی کنند فایده‌ای ندارد اگر خودشان در مقابل مشکلات ترسو باشند.
بسیار مشاهده کرده‌ایم کسی که پشت آن اکانت آزاردهنده نشسته است و فرزند ما را می‌ترساند.
آنقدر بلد کار است و آنقدر وارد است که از هر نقطه ضعف و ابزاری استفاده می‌کند.
حالا شما تصور کنید والدینی ترسو هم باشند.
او ذره ذره وارد زندگی فرزند ما می‌شود و ممکن است منجر به اتفاقی شود که شما به عنوان والد هیچوقت نتوانید جبرانش کنید.
مثالی که می‌توانم در این باره بزنم این است که :
یک نفر اکانت یک دختربچه را داشت و او توانسته بود از طریق پیامهایی که به این کودک می‌فرستاد
او را به انجام یکسری کارها دعوت کند و آن کودک هم آن کارها را انجام می‌داد
و با همین پیام‌ها توانسته بود کل حساب‌های بانکی پدرش را خالی کند.
در تمام این مدت این بچه می‌ترسیده که این موضوع را به خانواده‌اش بگوید.
چون می‌گفت اگر پدرم متوجه همچین چیزی شود خیلی حالش بد می‌شود و من دوست ندارم پدرم را بترسانم.
والدین باید بدانند این ترسیدن‌ها خطرناک است و جامعه افراد کودک آزار هم دارد و ما تنها ابزاری که داریم این است که با فرزندانمان گفتگو داشته‌باشیم.
تنهایی‌هایشان را درک کنیم.
افسردگی‌هایشان را درک کنیم. گمان نکنیم اگر درگیری در خانه است تاثیری رو فرزندمان ندارد.
حتما این درگیری در روان کودکمان تاثیر دارد و او آسیب می‌بیند.
در نهایت باید به کودکمان این اعتماد را بدهیم که اگر هر اتفاقی برایت افتاد و هر کجای این ماجرا بودی بیا و به من بگو و نگران هیچ چیزی نباش.
یعنی اگر وسطش هم قرار داشتی و اتفاقات وحشتناکی را هم پشت سر گذاشتی نترس و بیا مرا مطلع کن تا کمکت کنم.
این «بیا به من بگو» واقعی باشد و فقط در لفظ و کلام نباشد که بچه نتواند به این جمله والدینش اعتماد کند.
مومو در حقیقت یک اکانت واتس اپ است که تصویر پروفایل آن، تصویری از یک دختر است که به شکل بسیار زشتی همراه با یک خنده جوکر مانند، در آمده است.
در واقع تصویر پروفایل مومو فتوشاپ یا ویرایش شده نیست،
بلکه تصویری از یک مجسمه از مجموعه آثار عروسک‌های نمایشگاه توکیو ژاپن است که قسمت‌هایی از آن بریده شده
و تنها تصویر صورت زشت آن، در پروفایل نمایش داده شده است.
این موجود در افسانه‌های ژاپنی، یک موجود وحشتناک و پرنده است که طبق افسانه ها، گاهی اوقات اقدام به دزدیدن بچه‌ها نیز می‌کرده اند.
تصویر مومو اولین بار در اینستاگرام فردی به نام ناناکو که یک عروسک ساز است منتشر شد و پس از آن به شهرت جهانی دست یافت.
چالش مومو از کجا شروع شد؟
چالش مومو چیست؟ / همه چیز درباره مومو
اما داستان خطرناک شدن Momo از فیس بوک آغاز گردید.
پس از معرفی و مشهور شدن این مجسمه، در یک گروه فیس بوک، کاربران برای ایجاد ارتباط با یک شماره ناشناس به چالش کشیده شدند.
برخی از آنها چنین بیان می‌کردند که اگر پیامی را برای مومو ارسال کنند، مومو پاسخ آنها را با تصاویری وحشتناک، خشونت آمیز و حتی تهدید می‌دهد.
با توجه به مواردی که ذکر شد، بنظر می‌رسد چالش مومو تنها با یک پیام آغاز خواهد شد و فرستنده پیام نمی‌تواند پایانی برای آن در نظر بگیرد.
این چالش با ارسال پیام به مومو آغاز می‌شود و پس از آن پیام‌های تهدید آمیز، خشونت بار و وحشتناک به کاربر ارسال می‌گردد.
این بازی ابتدا از آرژانتین آغاز و سپس تا ایالات متحده، آلمان، فرانسه و دیگر کشورها گسترش یافت
و تاکنون خودکشی یک دختر نوجوان ۱۲ ساله را به آن نسبت می‌دهند.
پس از انتشار این بازی در فیس بوک، حال مومو در واتس اپ اقدام به انتشار کرده است و از طریق این پیام رسان قربانی می‌گیرد.
برخی از کارشناسان حوزه نرم افزاری، این چالش را حقه‌ای برای سرقت اطلاعات کاربران عنوان کرده اند
و برخی دیگر نیز آن را یک چالش بیمارگونه، همچون نهنگ آبی، نامیده اند.
کشورهای زیادی در خصوص این چالش به خانواده‌ها و نوجوانان هشدار داده اند،
پلیس ملی اسپانیا، بی بی سی نیوز در برزیل، پلیس آرژانتین و سایر مقامات کشورهایی که به نوعی درگیر این بازی شده اند،
هشدارهایی را در خصوص عدم گرایش به این نوع چالش‌ها داده اند که باید آنها را مورد توجه قرار داد.
اولین کاری که مومو انجام می دهد این است
که با همان اکانت خودش که عکس پروفایل آن تصویر خودش
(عروس ترسناک و مشهور ژاپنی) در واتساپ یک پیام به شما ارسال می کند و در آن پیام شما را به انجام بازی دعوت می کند.
از طرفی به دلیل اینکه بخاطر شیوع کرونا، کودکان و نوجوانان بیشتری در منزل خودشان حضور دارند و به واسطه کلاسهای آنلاین مدرسه خود به موبایل و تبلت دسترسی بیشتری دارند، معمولا آنها مورد هدف قرار می گیرند.
و آنها هستند که با این دعوت روبرو می شوند.
از آنجایی که امروزه بازی های موبایلی و آنلاین طرفداران زیادی دارد، به همین خاطر کاربر این پیام را پیامی غیر عادی تلقی نمی کند
و ترغیب می شود که وارد چالش (یا همان بازی) بشود.
به محض جواب دادن به پیام، مومو شما را هک می کند و بازی شروع می شود.
بر اثر این هک، لوکیشن و اطلاعات شخصی شما و همچنین مخاطبینی که در گوشی خود ذخیره کرده اید
و عکسها و فیلمهای خصوصی شما در دسترسی این بدافزار قرار می گیرد.
در مرحله ی بعدی از شما خواسته می شود که در بازی شرکت بکنید.
مراحل اولیه ی
این چالش خطرناک برای جذب کاربر، بسیار مهیج و جذاب طراحی شده است.
به طوری که کاربر به سرعت با این بازی خو می گیرد و به نوعی علاقه مند به انجام بازی و رسیدن به مراحل بعدی می شود.
جالب اینجاست که شما در مراحل اولیه ی بازی همیشه برنده می شوید تا بیشتر به ادامه دادن بازی ترغیب شوید.
حتی برای پاداش برنده شدن شما در هر مرحله، یک ویدیوی جذاب براتون به نمایش گذاشته می شود تا شما را به ادامه بازی تشویق کند
و شما بیشتر درگیر این حس برنده شدن شوید.
در مراحل بعدی،
وقتی که تصمیم به ترک بازی می گیرید، این بازی شما را تهدید می کند!
به این صورت که عکس خصوصی شما را برای شما ارسال می کند و به شما می گوید که من (در واقع بد افزار مومو)
عکس خصوصی شما را دارم و در صورتی که بخواهید بازی را ترک کنید، این عکس را به صورت گستره منتشر خواهم کرد.
این کار باعث می شود که شما مجبور به ادامه ی بازی شوید.
در این مرحله کلیپ هایی از خودکشی و خودسوزی برای کاربر که شما هستید پخش می شود.
و پس از هربار نمایش ویدیو، برای اینکه اطمینان حاصل شود که شما این ویدیو را دیده اید از شما سوالاتی مطرح می شود.
مثلا می پرسد که در این ویدیو چند نفر لباس قرمز تنشان بود؟
یا اینکه چند زن و چند مرد در تصویر دیدید؟ برای همین هم کاربر باید با دقت بالا و تمرکز زیاد به تماشای ویدیو ها بنشیند.
با طرح این سوالات و پاسخ صحیح شما، مومو اطمینان حاصل می کند که شما این ویدیو را دیده اید.
چالش مومو چیست؟ / همه چیز درباره مومو
از این مراحل به بعد، مومو در هر زمانی که دلش بخواهد به شما پیام می دهد.
شب و روز تفاوتی نمی کند.
در هر زمانی به شما پیام می دهد مبنی بر اینکه الان مشغول چه کاری هستید؟
یا اینکه من (مومو) دارم شما را نگاه می کنم و میبینم که شما دارید چه کاری انجام می دهید.
این پیام ها برای برهم زدن سیستم خواب کاربر و تحت تاثیر قراردادن روح و روان کاربر طراحی شده است.
تا همراه با اضطراب و ترس به بازی ادامه دهید.
ترس از افشای حریم خصوصی تان که اکنون تحت اختیار مومو قرار گرفته است.
مومو همچنین از لیست تماسهای گوشی شما، به فردی که بیش از همه با او تماس داشته اید دسترسی پیدا می کند
و اسم آن شخص و شماره تماس او را برای شما میفرستد و به شما می گوید که اگر بازی را ادامه ندهید،
این فرد را به روشی که در فیلم دیده اید خواهم کشت.
و یا اینکه به سراغ خود شما خواهد آمد و شما را هم به طرز فجیعی خواهد کشت.
و اینگونه با روح و روان شما بازی می کند.
حالا شما تصور کنید که تمام این اتفاقات برای یک نوجوان 12 ساله بیافتد!
فقط خدا می داند که چه توهم و استرس و اضطرابی به آن نوجوان وارد می شود!
این در حالی است که اکثر کودکان و نوجوانان به دلیل رودربایستی با پدر و مادر خودشان از مطرح کردن این چالش با آنها خودداری می کنند.
و همین امر او را به سمت اقداماتی از قبیل خودکشی سوق می دهد.
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا در تشریح این موضوع گفت:
مومو یک اکانت واتس آپ است که در ابتدا کاربر یک لینک تماس از سوی مومو دریافت و پس از شروع به گفت‌وگو از سوی حساب کاربری مومو فرد به رفتار‌های خطرناک دعوت می‌شود.
مومو
سرهنگ رجبی اضافه کرد:
برخی از کاربران واتس آپ از حساب‌های کاربری با شماره ایرانی و گاهی خارجی پیامهایی را به زبان فارسی دریافت کرده بودند
که از آنها خواسته شده بود در چالش مومو شرکت کنند؛
بررسی‌های گسترده پلیس فتا نشان داد عمده این پیام‌ها با انگیزه ایجاد مزاحمت ارسال شده است.
وی تصریح کرد:
متاسفانه برخی خانواده‌ها در پی ارسال پیام‌ها و کلیپ‌های چالش مومو برای فرزندانشان به جای راهکار‌های فنی و صحبت کردن
با آنها نگرانی بیشتری به فرزندان خود منتقل کرده و باعث ایجاد اضطراب در فرزندانشان شده‌اند.
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا :
موج جدید مزاحمت‌های موسوم به مومو را ناشی از افزایش حضور دانش آموزان در بستر اینترنت دانست و بیان کرد:
پلیس فتا پیش‌تر در خصوص خطرات احتمالی استفاده مدارس از واتس آپ هشدار داده بود،
ولی متاسفانه همچنان شاهدیم که کلاسهای مجازی به جای برنامه شاد در واتس آپ تشکیل می‌شود
و والدین مجبور هستند اینترنت بدون محدودیت را در بستر یک پیام رسان خارجی در اختیار فرزند خود قرار دهند
و همین موضوع زمینه این گونه مشکلات را فراهم کرده است.
سرهنگ رجبی از والدین و معلمان خواست به هیچ وجه دانش آموزان را به استفاده از پیام رسان‌های خارجی برای آموزش مجازی هدایت نکنند
و مراقبت‌های لازم را انجام دهند و در صورتی که به هر دلیل نیاز به استفاده از بستری دیگر غیر از برنامه شاد بود از پیام رسان‌های داخلی استفاده کنند.
وی مراقبت از داده‌های خصوصی و عدم افشای اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی و آموزش استفاده صحیح از فضای مجازی را راهکار اصلی پیشگیری
از این مشکلات دانست و افزود:
امیدواریم آموزش و پرورش و والدین گرامی با ارائه آموزش‌های لازم به دانش‌آموزان از بروز اینگونه مشکلات پیشگیری کنند.
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا از هموطنان خواست :
هرگونه مشکل و موارد مشکوک در فضای مجازی را با سایت پلیس فتا یا شماره تماس ۰۹۶۳۸۰ در میان بگذارند.
در همین رابطه ضروری است تا والدین بیش از پیش حواسشان بر روی روند فعالیت فرزندانشان در خصوص استفاده از فضای مجازی باشد
و از رویارویی فرزندانشان با چالش‌های مخرب و خطرناک جلوگیری کنند تا در این رابطه مشکلی آنها را تهدید نکند.
منابع مرتبط :
https://www.itu.int/council/groups/wg-cop/first-meeting-march-2010/Malaysia-%20COP-WTISD_Eng.pdf
http://www.unicef.org/endviolenceonline
