اختلالات مرتبط با کافئین
کافئین:
رایج ترین ماده روان گردان مصرفی در سراسر جهان است که در بیش از 60 گونه گیاهی یافت می شود. کافئین از خانواده متیلگزانتین آلکالوئیدهاست؛ علاوه بر این تئوبرومین(موجود در شکلات) و تئوفلین(مورد استفاده در درمان آسم) است.
در ایالات متحده 87 درصد از کودکان و بزرگسالان، از غذاها و نوشیدنی های حاوی کافئین استفاده می کنند. در ایالات متحده، روزانه به طور متوسط، حدود 200 میلی گرم کافئین مصرف می شود.
کافئین در سیستمهای عصبی زیستی و فیزیولوژیک مختلفی اثر میکند و اثرات روانشناختی چشمگیری دارد؛ ولی با هیچ بیماری تهدید کننده حیات، همراه نیست. اما مصرف آن می تواند منجر به بروز علائم و اختلالات روانپزشکی شود. مصرف کافئین با 5 اختلال همراه است: اختلال مصرف کافئین، مسمومیت کافئین، محرومیت کافئین، اختلال اضطرابی ناشی از کافئین و اختلال خواب ناشی از کافئین.
در ایالات متحده 20 تا 30 درصد افراد بالغ، روزانه بیش از 500 میلی گرم کافئین مصرف می کنند. یک فنجان قهوه به طور معمول 100 تا 150 میلی گرم کافئین دارد و چای، حدود یک سوم این مقدار را داراست.
بسیاری از داروهای بدون نسخه، حاوی یک سوم تا نصف کافئین موجود در یک فنجان قهوه هستند و برخی داروهای ضد میگرن و محرک های روانی بدون نسخه، بیش از یک فنجان قهوه کافئین دارند. در کاکائو، شکلات و نوشابه های گازدار(بدون الکل)، مقادیر قابل توجهی کافئین وجود دارد. در ایالات متحده، متوسط مصرف روزانه کافئین در مصرف کنندگان این ماده در همه سنین 79/2 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. حتی کودکان خردسال نیز مقادیر قابل توجهی کافئین مصرف می کنند. متوسط سرانه مصرف کافئین در جهان، حدود 70 میلی گرم در روز است.
تقویت و اثرات ذهنی:
یک دوز کم تا متوسط کافئین، 20-200 میلی گرم، عموما لذت بخش تلقی میشود و باعث افزایش احساس رفاه، انرژی، تمرکز، انگیزه کار کردن و کاهش احساس خستگی یا خواب آلودگی می گردد.
دوز 300 -800 میلی گرم، اثرات ناخوشایند، اضطراب و حالت عصبی ایجاد می کند.
نقش ژنتیک در مصرف کافئین:
نوعی استعداد ژنتیکی، ممکن است در تداوم مصرف کافئین نقش داشته باشد. مطالعاتی که به مقایسه مصرف قهوه یا کافئین در دوقلوهای یک تخمکی و دو تخمکی پرداخته، نشان داده اند که فرضیه مصرف کلی و مصرف سنگین کافئین، تحمل، محرومیت و مسمومیت با کافئین، به میزان همگامی در دوقلوهای یک تخمکی، بیشتر است و توارث پذیری در حد 35 تا 77 درصد وجود دارد.
سن و جنس و نژاد:
ارتباط بین مصرف طولانی مدت کافئین و خصوصیات مردم شناختی مانند سن، جنس و نژاد، به صورت گسترده نشان داده است که افراد میانسال، کودکان و بزرگسالان سفید پوست در ایالات متحده، بیش از سیاهپوستان کافئین مصرف می نمایند.
گروه های خاص:
- نکته جالب توجه این است که سیگاری ها بیش از غیر سیگاری ها کافئین مصرف می کنند که نشان دهنده استعداد ژنتیکی مشترک برای مصرف سیگار و کافئین است. مطالعات هم نشان داده است که مصرف مرتب کافئین، می تواند اثرات تقویت کننده نیکوتین را تشدید کند و ولع مصرف آن را بالا برد.
- مصرف سنگین الکل و وابستگی بالینی به آن، با مصرف سنگین و وابستگی به کافئین ارتباط دارد.
- در افراد دچار اختلالات اضطرابی، میزان مصرف کافئین کمتر است.
- در مطالعاتی هم نشان داده شده است که مصرف کنندگان قهار کافئین، بنزودیازپین هم مصرف می کنند.
هم ابتلایی: در افراد دچار اختلالات مرتبط با کافئین، احتمال ابتلا به سایر اختلالات مرتبط با مواد، بیش از سایر افراد است. حدود دو سوم کسانی که روزانه مقادیر زیادی کافئین مصرف میکنند، مصرف کننده داروهای خواب آور یا رخوت زا نیز هستند.