اغلب والدین دادن پاداش را مساوی با خریدن یک چیز میدانند. در حالی که تشویق کودک تنها با این روش ممکن است اثر معکوس داشته و آن را به یک باج دهی تبدیل کند. در صورتی که تشویق کودکان و پاداش دهی به رفتارهای آنها با روش صحیح و اصولی صورت نگیرد، میتواند به اندازه تنبیه بدنی آثار و پیامدهای سوءی را به دنبال داشتهباشد.
پاداش احساسی:
کودکان نیز مثل همه انسانها نیاز به محبت دارند. توجه به کارهای خوب کودک و دیده شدن از نیازهای او است. در آغوش گرفتن کودک، تماس چشمی، لبخند زدن، نوازش کردن و بوسیدن از بارزترین روشهایی است که والدین به کودک محبت تزریق میکنند. گاهی در جمع برای اینکه مستقیم کودک را مرکز توجه قرار ندهید، میتوانید با چشمک زدنها یا لبخندهای رمزی بین خودتان، تایید و توجه را به او بدهید. ایجاد اعتماد به نفس در کودک کاملا به عهده خانواده است و اگر لطمه ای به اعتماد به نفس او وارد شود به سختی قابل جبران است.
در زمان تشویق باید کاملا دقت شود که کودک بخاطر کارهای درست و پیشرفتها مورد تشویق قرار میگیرد. اگر برای آرام کردن قیل و قالهای کودک یا ممانعت از رفتار اشتباه به او پاداش توجه و نوازش بدهید، او در موقعیتی متعارض قرار گرفته و اعتبار و اقتدار والدین ممکن است خدشه دار میشود و کودک لوس میشود.
پاداش و تشویق کلامی
پاداش کلامی یکی از مهمترین و موثرترین نوع تشویق و پاداش است. کودک یا به طور کلی انسانها در هر سنی نیاز به شنیدن تعریف و تایید دیگران دارند. این مورد، مخصوصا در مقابل دیگران، به اعتماد به نفس و عزت نفس کودک بسیار کمک میکند و باعث ایجاد حس مفید بودن و ارزشمندی در او میشود.
در این نوع پاداش سعی کنید رفتاری که باعث پاداش کلامی میشود را برای کودک توضیح داده و کاملا رفتار را توصیف کنید. دقت کنید به کوچکترین تلاشها و پیشرفتهای کودک توجه کنید و به آنها پاداش دهید تا رفتار برای کودک به عادت تبدیل شود. سپس به مرور زمان میتوانید پاداش آن رفتار را کم و قطع کنید. چرا که آن رفتار در کودک نهادینه شده و دیگر نیازی به تقویت ندارد. اما خوب است هر از گاهی همان رفتار تشویق شود.
پاداش و تشویق مادی به کودکان
این نوع پاداش شامل وسایلی است که کودک به آن علاقه دارد و همیشه از آن لذت میبرد. اسباب بازی، لوازم تحریر، لباس، خوراکی و حتی پول. ترجیحا در این روش پاداش دهی لوازم و چیزهایی که کودک نیاز دارد به عنوان پاداش داده شود. کودک باید برای رسیدن به این پاداش تلاش کند و بهترین شیوه جدول ستارهها یا پاداشهای ژتونی است.
پاداش و تشویق تفریحی یا فعالیتی
تفریحات مورد علاقه کودک نیز میتواند به عنوان پاداش استفاده شود. در این مورد باید تفریحاتی که برای کودک لذت محسوب میشود مد نظر قرار بگیرد نه چیزهایی که والدین فکر میکنند لذت بخش است. برای مثال؛ پارک بردن، بازی مورد علاقه و یا خوردن یک بستنی میتوانند به عنوان تشویق کودک استفاده شوند.