اوتیسم نوعی اختلال رشد است که بر رفتارها و مهارتهای ارتباطی افراد تاثیر می گذارد و علائم آن هم میتواند خفیف و هم میتواند شدید باشد.
افراد مبتلا به اوتیسم اغلب در تعامل با دیگران دچار مشکل هستند. طیف وسیع علائم اوتیسم باعث شده که این بیماری هم اکنون به عنوان “اختلال طیف اوتیسم” (autism spectrum disorder) نامگذاری شود.
تغییر نام این بیماری در سال 2013 اتفاق افتاد. در این سال انجمن روانپزشكان آمریكا سند راهنمای ملی تشخیص بیماری خود را بهروزرسانی كرد و نام اوتیسم در آن تغییر کرد.
اوتیسم در سند راهنمای تشخیص بیماری آمریکا
این سند شامل دستورالعملهای جدیدی برای طبقهبندی اوتیسم براساس سطح است. سه سطح از اوتیسم در این سند وجود دارد که هر یک، سطح متفاوتی از میزان پشتیبانی درمانی موردنیاز فرد مبتلا به اوتیسم را به خوبی نشان میدهد. برای تعیین سطح، پزشکان دو مورد را در نظر می گیرند:
- توانایی های ارتباطات اجتماعی
- رفتارهای محدود و تکراری
هرچه سطح این طبقهبندی پایین تر باشد، ممکن است فرد به پشتیبانی درمانی کمتری نیاز داشته باشد. به عنوان مثال، افراد مبتلا به اوتیسم سطح 1 علائم خفیفی دارند و ممکن است نیاز به حمایت و درمان زیادی نداشته باشند. مبتلایان به اوتیسم سطح 2 یا 3 علائم متوسط تا شدید دارند و به حمایت و درمان قابل توجهی نیاز دارند.
اگر چه این سطوح توضیحات دقیقی ارائه میدهند، اما کامل نیستند. بعضی از افراد ممکن است در هیچکدام از این سه سطح قرار نگیرند. علائم اوتیسم نیز میتواند با گذشت زمان تغییر کند و کمتر و یا بیشتر شود.
اوتیسم در سه سطح طبقه بندی می شود
اوتیسم سطح 1
افراد مبتلا به اوتیسم سطح 1 در مهارتهای ارتباطی و معاشرت با دیگران دچار مشکل هستند. آنها معمولاً میتوانند با دیگران مکالمه داشته باشند، اما در برقراری ارتباط عمیق ناتوان هستند. احتمال دارد که افرادی که در این سطح قرار میگیرند بتوانند با دیگران ارتباط برقرار کنند و دوست جدیدی پیدا کنند.
علائم اوتیسم سطح 1
- کاهش علاقه به تعامل یا فعالیت های اجتماعی
- ناتوانی در شروع تعاملهای اجتماعی، مانند صحبت کردن با یک فرد غریبه
- مشکل در وفق دادن خود با تغییرات یا رفتارهای دیگران
- ناتوانی در برنامه ریزی و سازماندهی
افراد مبتلا به اوتیسم سطح 1، معمولاً با کمی حمایت کیفیت زندگی خود را میتوانند حفظ کنند. این حمایت معمولاً به صورت رفتار درمانی (جلسات مشاوره روانشناسی) یا انواع دیگر درمان صورت میگیرد. هر دوی این رویکردها می توانند به پیشرفت مهارتهای اجتماعی و ارتباطی بیماران اوتیسمی کمک کنند. رفتار درمانی همچنین میتواند به رشد رفتارهای مثبت در این افراد کمک کند که ممکن است به طور طبیعی بروز پیدا نکنند.
اوتیسم سطح 2
طبق سند تشخیص بیماری آمریکا، افرادی که مبتلا به اوتیسم سطح 2 هستند نیاز به پشتیبانی قابل توجهی دارند. علائم مرتبط با این سطح شامل فقدان شدید هر دو مهارت ارتباط کلامی و غیرکلامی است. این مسئله اغلب فعالیتهای روزانه را دشوار میکند.
علائم اوتیسم سطح 2
- ناتوانی در کنار آمدن با تغییر محیط اطراف
- عدم وجود مهارتهای ارتباطی کلامی و غیرکلامی
- پاسخ غیرمعمول به روابط اجتماعی، ارتباطات یا تعامل
- مشکل در سازگاری برای تغییر
- استفاده از جملات بسیار ساده در ارتباط
- علایق محدود و خاص
افراد مبتلا به اوتیسم سطح 2 به طور کلی نیاز به حمایت بیشتری نسبت به افراد مبتلا به سطح ۱ دارند. حتی ممکن است در صورت داشتن پشتیبانی، برای وفق دادن خود با تغییرات محیطی با مشکل رو به رو باشند.
انواع روش های درمانی میتواند برای این افراد کارساز باشد. به عنوان مثال، ممکن است در این سطح از “درمان ادغام حسی” استفاده شود. این نوع درمان کمک میکند تا بیمار یاد بگیرد که چگونه با ورودیهای حسی مانند موارد زیر برخورد کند:
- استشمام بوی بد
- صداهای بلند یا آزار دهنده
- پریشان کردن توسط تغییرات بصری
- چراغ چشمک زن
افراد مبتلا به اوتیسم سطح 2 تمایل دارند که از کاردرمانی نیز بهره مند شوند. این نوع درمان به افراد کمک میکند مهارتهای لازم برای انجام کارهای روزانه مانند تصمیمگیری یا مهارتهای مربوط به شغل یا حرفه را توسعه دهند.
اوتیسم سطح 3
این سطح شدیدترین سطح اوتیسم است. افراد در این سطح نیاز به پشتیبانی بسیار اساسی دارند. علاوه بر عدم وجود مهارتهای ارتباطی شدید، افراد مبتلا به اوتیسم سطح 3 رفتارهای تکراری یا رفتارهای محدودکننده نیز از خود نشان میدهند.
رفتارهای تکراری به انجام مکرر یک عمل مثل حرکت دادن مداوم قسمتی از بدن یا تکرار چندباره یک جمله اشاره دارد. رفتارهای محدودکننده به این معنا است که این افراد تمایل دارند کسی را از دنیای اطراف خود دور کنند. این رفتار ممکن است از عدم امکان سازگاری با تغییر نشات بگیرد.
علائم اوتیسم سطح 3
- عدم وجود مهارت های ارتباطی کلامی و غیرکلامی
- تمایل بسیار محدود به مشارکت اجتماعی یا شرکت در تعاملات اجتماعی
- عدم توانایی در تغییر رفتارهای خود
- مشکل جدی در کنار آمدن با تغییر غیر منتظره در محیط اطراف
- مشکل در تمرکز یا توجه
افراد مبتلا به اوتیسم سطح 3 اغلب به درمان مکرر و فشرده نیاز دارند که بر موضوعات مختلفی از جمله ارتباط و رفتار متمرکز است. روانپزشک ممکن است برای آنها دارو تجویز کند. اگر چه هیچ دارویی برای درمان اوتیسم وجود ندارد، اما برخی داروهای خاص می توانند به مدیریت علائم یا اختلالات آن، مانند افسردگی یا مشکل تمرکز کمک کنند.