اختلال وسواس فکری، مهمان ناخوانده ضمیر هوشیار افراد
وسواس فکری عقیده، هیجان، تفکر یا تکانه‌ای است که مصرانه برخلاف میل شخصی خود را وارد ضمیر هوشیار افراد می کند.ذهن افراد غرق در یک فکر، ترس و یا نگرانی وسواسی می‌شود، به طور مثال فرد احساس می‌کند دستانش نجس شده است و یا فردی پس از شستن قالی هنوز هم گمان می‌کند که آلوده یا نجس است. اعمال وسواسی رفتارها یا اعمالی هستند که گرچه ممکن است فرد آنها را بی‌معنا یا افراطی بخواند ولی فرد احساس می‌کند که ناچار به انجام آن است.
وسواس به دو نوع وسواس فکری و وسواس فکری عملی تقسیم می‌شود. اگر چه تکرار اجباری رفتار یا هجوم ناخودآگاه افکار تکرارشونده، علامت اصلی وسواس است اما عجول بودن، کمال‌گرایی، تردید، مشکل در تصمیم‌گیری، حساس بودن بیش از حد به وقت و زمان، اطمینان‌طلبی (پرسیدن نظر تعداد زیادی از اطرافیان در مورد یک تصمیم هر چند کوچک، مثلا رنگ یک لباس)، سرزنش بیش از حد خود و دیگران، احساس گناه بیش از حد و …، از جمله علائم همراه شونده با وسواس است.
وسواس فکری یکی از علائم اصلی بیماری روانی اختلال وسواسی جبری به‌شمار می‌رود، وسواس فکری عقیده، هیجان، تفکر یا تکانه‌ای است که مکرراً و مصرانه برخلاف میل شخص خود را وارد ضمیر هوشیار او می‌کند. این افکار، تکانه‌ها یا تصاویر ذهنی، به‌طور دائم و مقاوم برای شخص به‌طور غیرارادی اتّفاق افتاده و ناراحتی و اضطراب بارزی را در او برمی‌انگیزد.
عوامل بیولوژیک یا ژنتیک و یا محیطی نظیر محیط پراسترس و علل بر هم خوردن تعادل هورمون‌های نوروترانسمیتر مغزی، از عوامل بروز این بیماری است.
ترس از میکروب و کثیفی، اهمیت زیاد به نظم، دقت و درستی، نگرانی از اینکه کاری به خوبی انجام نشده باشد، حتی وقتی فرد می‌داند که این مسئله صحت ندارد، ترس از افکار شیطانی و گناهکارانه، فکر کردن تمام مدت در مورد یک صدا، تصویر، کلمه یا عددی به خصوص و نیاز به اطمینان مجدد، از نمونه‌های افراد مبتلا به این بیماری است.
وسواس فکری”
– ترس از آلودگی و میکروب‌ها
– افکار و تصورات شدید جنسی
– ترس از کمبود و نداشتن مواردی که ممکن است به آنها نیاز پیدا کنید
– وسواس فکری در مورد اخلاقیات و درست و نادرست بودن مسائل
– توجه بیش از حد به نظم ترتیب
– خرافات به معنی توجه به اشیاء و وسایل و مکان‌ها به عنوان خوش یمن بودن یا نبودن!
– ترس از دست دادن کنترل و از آسیب رساندن به خود و دیگران نیز از نشانه‌های وسواس فکری است.
علائم عملی وسواس فکری
– تماس مکرر با اعضای خانواده و یا دوستان برای اطمینان از سلامتی
– آنها صرف زمان زیاد برای حمام کردن شست و شوی لباس دستان و غیره
– تکرار کردن کلمات بی معنی، شمردن، تکان دادن مکرر دست و پا برای کاهش اضطراب
– بررسی مکرر درب ماشین شیر گاز و غیره
– حساسیت بیش از حد به نظم و ترتیب محیط اطراف
– جمع آوری وسایل اضافی مانند ظروف خالی غذا، روزنامه قدیمی ودیگر اشیا. این نوع وسواس معمولاً همراه با علائم افسردگی، وسواس خرید، بیش فعالی، اختلال کم توجهی، اختلال تیک عصبی، استرس پس از سانحه و جنون سرقت در فرد همراه است.
برای دریافت اطلاعات دقیق‌تر در زمینه نشانه های وسواس کلیک کنید.
پیامدها و مشکلات وسواس فکری عملی
مهم‌ترین و بزرگ‌ترین پیامدی که وسواس به دنبال دارد تنهایی و انزوای شخص است. افرادی که دارای علائم وسواس فکری یا عملی هستند نه تنها خودشان را آزار می دهند، بلکه نتایج این رفتار را می‌توان به راحتی بر سایر افرادی که با آنها ارتباط دارند و به ویژه اعضای خانواده مشاهده کرد.
اطرافیان با مشاهده نیاز پایان‌ناپذیر بیمار برای شستن مکرر دست‌ها در هر دقیقه، پاک کردن دستگیره یا شمردن کاشی‌های کف حمام، احتمالاً دچار ناراحتی یا نفرت از او می‌شوند. این ناراحتی و نفرت معمولاً آمیخته با احساس ترحم است؛ چراکه اطرافیان تا حدودی درک می‌کنند که بیمار نمی‌تواند برای رفع این امور بی‌معنا کاری بکند و معمولاً این ترحم بی‌جا که گاهی حتی به همکاری با بیمار آمیخته می‌شود، به غرق شدن بیشتر فرد مبتلا دامن می زند.
مشاوره و درمان وسواس فکری عملی
اختلال وسواس فکری-عملی قابل درمان است و درمان وسواس معمولا با استفاده از روان درمانی و رفتار درمانی نتایج خوبی را به همراه دارد. از آنجایی که توضیح روش درمان اختلال وسواس فکری-عملی مفصل است، در مقاله دیگر به صورت کامل توضیح داده شده است. شما می‌توانید در این زمینه مقاله درمان وسواس را مطالعه کنید.
وسواس اختلالی آسیب زننده است که باید هرچه سریع‌تر برای درمان حرفه‌ای اقدام کنید. درمان‌های شناختی رفتاری، مواجهه سازی و به چالش کشیدن افکار وسواسی از مواردی هستند که با مراجعه به مشاوره وسواس امکان پذیر می‌شوند
