چند زبانی و بروز آلزایمر

رابطه بین چندزبانی (Multilingualism) و بروز دمانس در سالمندی:

در حال حاضر هیچ مداخله دارویی نمی تواند از پیشرفت دمانس جلوگیری کند. بنابراین، شناسایی عوامل حفاظت کننده در هدایت راهبردهاي پیشگیري كننده از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از عوامل محافظت کننده “توانمندسازي شناختی” است که از طریق “افزایش تاب آوری مغز” باعث افزایش مقاومت در برابر افت ناشی از نوروپاتولوژی بیماری و نهایتا تاخیر یا جلوگیری از دمانس می شود. تاب آوری شناختی در واقع، توانایی بکار گیری موثر شبکه نرون ها است تا علیرغم روند آسيب ناشي از دمانس، عملکرد شناختی به حالت طبيعي باقی بماند.

افزايش سطح تحصیلات، عملكرد شغلي مناسب و سبک سالم زندگی از عواملی هستند که برای افزایش تاب آوری مغز پیشنهاد می شوند.

عامل دیگری که در تاب آوری شناختی تاثیر دارد چند زبانه بودن یا Multilingualism است. برخی از مطالعات نشان داده اند که چند زبانه بودن مي تواند اثر محافظت کننده در برابر دمانس داشته باشد. مطالعات دیگر نشان داده اند افرادی که تنها به یک زبان تلکم می کنند (یک زبانه) نسبت به افرادی که به دو یا سه زبان تكلم می کنند (چند زبانه) در سنین پایین تری علایم آلزهایمر را نشان می دهند. به نظر می رسد استفاده از چند زبان باعث تقویت عملکرد اجرایی (executive function) و در نتیجه ارتقاء توانمندي هاي شناختي می شوند. این يافته با شواهدی از تفاوت های آناتومیک و بیومارکرها در مغز افراد چندزبانه نسبت به افراد تک زبانه حمایت می شود.
البته شواهد مبنی بر اثر محافظتی چند زبانه بودن در اختلال شناختی یکپارچه نیست.

در یک مطالعه کوهورت که اخیرا به چاپ رسیده است، اثر چند زبانه بودن بر شروع و خطر ابتلا به دمانس در جمعیت سالمندان بدون دمانس بررسی شد. این مطالعه از سال ١٩٩١ ابتدا بر روی ٣٢٥ نفر راهبه ٧٥ سال و بالاتر بدون دمانس شروع شد و شرکت کنندگان سالانه از نظر شناختی مورد بررسی قرار گرفتند. سن، تحصیلات، اشتغال و توانایی نوشتاری زبان شرکت کنندگان نیز جمع آوری شد. در پايان ٣٣/٥ درصد افراد مورد مطالعه طی سالهای بعد دچار دمانس شدند.

نتایج مطالعه ارتباط معنی داری بین چند زبانه بودن و شروع دمانس را نشان نداد. تفاوت بروز دمانس بین افراد تک زبانه و افراد دو یا سه زبانه چشم گیر نبود، اما افرادی که به چهار زبان یا بیشتر صحبت می کردند به طور چشم گیری (حدود هفت برابر) كمتر از سایرین دچار دمانس شدند. بررسی اثر سایر معیارهای توانایی زبان بر دمانس، رابطه ضعیفی بین تعداد زبان هایی که فرد به آنها صحبت می کند و ابتلا به دمانس را نشان داد.

توانایی زبانی(linguistic ability) یک عامل پیش بینی قوی در ابتلا به دمانس است. اما باید در نظر داشت که توانایی نوشتاری زبان (خصوصا *Idea Density) عامل پیش بینی قوی تری نسبت به توانایی تکلم به زبانهای مختلف است. اثر زبان بر روی دمانس فراتر از تعداد زبان هایی است که فرد با آنها تکلم می کند و شامل سایر شاخص های توانایی زبانی می شود و نیاز به مطالعات بیشتری در این زمینه است.

د.