ترک اعتیاد به معنای دوری از مصرف مواد مخدر و محرک‌های طبیعی و صنعتی، و همچنین الکل است. روشهای گوناگونی برای ترک مواد مخدر وجود دارد که همۀ آن‌ها نقطۀ مشترکی دارند. نقطۀ اشتراک این روش‌ها خودداری از مصرف مواد تا زمانی است که فرد وابستگی جسمی و روانی خود را به ماده مخدر یا محرک از دست بدهد.
تنها پس‌از این زمان است که فرد می‌تواند به زندگی عادی خود بازگردد؛ اگرچه ممکن است تمایل کم‌رنگی به مصرف مواد تا پایان عمر در وجود او باقی بماند. یکی از مهم‌ترین عوامل در ترک موفقیت‌آمیز هرگونه ماده اعتیادآور پشتیبانی افراد خانواده و درمانگرهای حرفه‌ای از معتادان است. این همراهی نقش پررنگی در ترک مواد و بازگشت نکردن دوباره افراد به دوران اعتیاد دارد.
با ما همراه باشید تا به بررسی اعتیاد و روند ترک و درمان آن بپردازیم.
اعتیاد نوعی وابستگی انسان به مصرف مواد اعتیادآور است. این وابستگی آرامش، نشاط و گاهی هم تحریک فرد را برای مدت کوتاهی به دنبال دارد؛ اما پس از گذشت زمان خاصی از مصرف ماده اعتیادآور، اثرهای آن هم از بین می‌رود و فرد دوباره در جست‌وجوی یافتن ماده مصرفی و مصرف دوباره آن برمی‌آید. این وابستگی پس از مدتی که از مصرف مواد می‌گذرد، همیشگی می‌شود و فرد نه‌تنها از نظر جسمی، بلکه از نظر روحی هم به آن وابسته می‌شود.
متأسفانه مصرف ماده مخدر در درازای زمان افزایش پیدا می‌کند؛ چرا که بدن فرد معتاد دیگر با مقدار مصرف پیشین آرامش نمی‌یابد. بیشترین موادی که اعتیاد افراد انسانی را در پی دارند، مواد مخدر صنعتی، سنتی، سیگار و نوشیدنی‌های الکلی هستند. البته دیده شده برخی افراد به مواد دیگری هم مانند بوی بنزین اعتیاد پیدا کرده‌اند. رفتارهای وسواسی نیز نوع دیگری از اعتیاد هستند.
اعتیاد در هر نوعی که باشد، مانع زندگی عادی و طبیعی فرد می‌شود. همچنین زندگی خانوادگی، اجتماعی، روابط شغلی و امور مالی انسان را دچار اختلال می‌کند. ترک اعتیاد می‌تواند این افراد را به زندگی طبیعی بازگرداند.
شاید برخی افراد ندانند که تنها نداشتن اراده باعث مصرف مواد مخدر و نوشیدن مشروب نمی‌شود؛ هرچند که ضعف اراده هم یکی از نتیجه‌های مصرف مواد بر روی مغز انسان است. مصرف مواد مخدر پیامدهایی بر روی مغز انسان دارد و دستگاه عصبی او را درگیر می‌کند. همین مسئله باعث ایجاد نوعی بیماری می‌شود که فرد کنترل رفتار خود را از دست می‌دهد و به تکرار مصرف ماده مخدر روی می‌آورد. به‌این‌ترتیب، ترک اعتیاد تنها مسئله‌ای جسمی نیست؛ بلکه روان فرد نیز باید در این روند درمان شود.
منظور از ترک کردن اعتیاد پایان دادن به مصرف هرگونه مواد مخدر، دارو، الکل و رفتارهای وسواسی، با مدد از درمان‌های پزشکی و روان‌درمانی است. در این روند، فرد معتاد تلاش می‌کند تا با تغییراتی در جسم و روان خود به بهبودی دست یابد. بهبودی از اعتیاد روندی تدریجی است که فرد ابتدا از نظر جسمی نسبت به ماده مخدر بی‌نیاز می‌شود و پس از آن تلاش می‌کند تا خود را از وابستگی‌های روانی به مخدرهای گوناگون رها کند.
فرد معتاد با ترک مواد مخدر یا الکل تلاش می‌کند تا اختیار زندگی خود را در دست بگیرد و قابلیت‌های جسمی و روانی پیشین خود را بازیابد و ارتقا دهد.
نشانه‌های گوناگونی خبر از اعتیاد فرد می‌دهد:
در کنار علائمی که گویای معتاد بودن فرد است، برخی نشانه‌های جانبی نیز می‌تواند بیانگر اعتیاد باشد:
1- مشکلات درسی
2- بی علاقگی به کار
3- افت سلامت جسمانی
4- بی توجهی به ظاهر
5- تغییر رفتاری
6- مسائل مالی
نوجوانان در سنی هستند که ممکن است رفتارهای عصبی و پرخاش‌جویانه‌ای از آن‌ها دیده شود. در این زمان، بسیاری از خانواده‌ها نگران می‌شوند که مبادا دختران و پسرانشان به مواد مخدر آلوده شده باشند. دقت در برخی رفتارهای نوجوانان و جوانان می‌تواند دید شما را بازتر کند:
برخی از دانش‌آموزان که به مصرف مواد مخدر رو می‌آورند، نسبت به درس و تحصیل بی‌علاقه می‌شوند. غیبت‌های آنان در مدرسه زیاد می‌شود و نمره‌های آن‌ها افت پیدا می‌کند. همچنین دیگر به فعالیت‌های مربوط به مدرسه اشتیاقی نشان نمی‌دهند.
بی‌علاقگی به کار و غیبت از محل کار یکی از پیامدهای اعتیاد نوجوانانی است که کار می‌کنند. ترک اعتیاد سلامت را به این گروه از نوجوانان نیز بازمی‌گرداند.
قرمز شدن چشم‌ها و کم شدن وزن دو اثر دیگر مصرف مواد مخدر بر نوجوانان است. کمبود انرژی و علاقه نداشتن به هیچ‌گونه کار و فعالیتی از تأثیرات دیگر مصرف مواد مخدر است.
بسیاری اوقات دیده می‌شود که نوجوانان و جوانانی که برای ظاهر، تیپ و لباس‌های خود اهمیت زیادی قائل بودند، دیگر به هیچ‌یک از این‌ها اهمیت نمی‌دهند. در واقع، دیگر آراستگی ظاهری برای فرد اهمیت زیادی ندارد. این نکته هم یکی دیگر از نشانه‌هایی است که ممکن است ربط به مصرف مواد مخدر داشته باشد.
گاهی اوقات خانواده‌ها تغییرهای رفتاری خاصی را در نوجوانانشان مشاهده می‌کنند. پنهان‌کاری، جلوگیری از وارد شدن دیگران به اتاقشان و تغییر روابط نوجوانان با افراد خانواده یکی دیگر از این رفتارهای مشکوک است.
نیاز مالی بیشتر بدون داشتن دلیل منطقی و افزایش روزافزون این تقاضاها از دیگر موارد مشکوک در روابط نوجوانان است. البته گم شدن پول افراد خانواده یا برخی وسایل خانه را هم باید جدی بگیرید.
اعتیاد جسمی را همۀ مردم می‌شناسند. نوعی از اعتیاد که با مصرف ماده مخدر یا الکل همراه است. اعتیاد جسمی در اثر ورود ماده مخدر به بدن آغاز می‌شود. این ماده ممکن است از راه‌های مختلفی وارد بدن فرد شود. بیشترین معتادان جسمی در کشور ما از راه کشیدن و دود کردن مواد به آن وابسته شده‌اند. برخی نیز با تزریق عصاره ماده مخدر به بدنشان معتاد می‌شوند. بیشترین افرادی که برای ترک اعتیاد به مراکز گوناگون مراجعه می‌کنند، جزو این دو گروه هستند.
البته اعتیاد جسمی تنها وابستگی به مواد مخدر نیست. اگر نوشیدنی‌های الکلی نیز به‌صورت مرتب و در اندازه زیاد مصرف شوند، همین حالت را در افراد پدید می‌آورند. معتادان جسمی در زمان نرسیدن مواد به بدنشان دچار بی‌خوابی، درد بدن، بی‌قراری، اضطراب، تحریک‌پذیری بالا، افزایش حساسیت نسبت به درد جسمی، تهوع و استفراغ، آب‌ریزش چشم و برخی دیگر از نشانه‌ها می‌شوند.
اعتیاد روانی پیامد مصرف مواد مخدر و نوشیدن الکل است. مصرف مواد اعتیادآور سبب ترشح هورمون دوپامین در بدن انسان می‌شود. با توقف مصرف ماده مخدر مغز انسان به ترشح این هورمون نمی‌پردازد؛ در نتیجه، بدن فرد نسبت به نبود آن واکنش نشان می‌دهد. برای مثال، مصرف ماده مخدر مت‌آمفتامین یا شیشه باعث افزایش ترشح این هورمون در مغز می‌شود. دوپامین حالتی از تحریک شدن، سرخوشی و حتی تمرکز در انسان پدید می‌آورد.
در زمان قطع مصرف شیشه، ترشح هورمون دوپامین در مغز کاهش می‌یابد و فرد دچار خواب‌آلودگی، افسردگی و نداشتن تمرکز می‌شود. متأسفانه اعتیاد روانی خطرناک‌تر و مخرب‌تر از اعتیاد جسمانی است. ترک اعتیاد روانی نیز مشکل‌تر است. معتادان روانی ممکن است حتی پس از گذشت مدت طولانی از ترک مواد، دوباره به سمت آن روی آورند. جالب است بدانید برخی از مواد مخدر و محرک اعتیاد جسمانی ندارند، درصورتی‌که همۀ آن‌ها اعتیاد روانی دارند.
اعتیاد روانی یا رفتاری نوع دیگری از اعتیاد است که فرد معتاد هیچ ماده خاصی مصرف نمی‌کند، اما به رفتار خاصی وابسته است. اعتیاد رفتاری ممکن است باعث آسیب دیدن بدن فرد شود. در واقع، فرد با این نوع رفتار مانند کندن موها، باعث آسیب زدن به بدن خود می‌شود. اعتیاد رفتاری انواع گوناگونی دارد و ترک اعتیاد رفتاری با روشهای روان‌درمانی امکان‌پذیر است.
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، علت اصلی وابسته شدن افراد به مواد مخدر افزایش ترشح هورمون دوپامین در بدن افراد معتاد است. مواد شیمیایی و طبیعی مخدر بر روی مغز انسان تأثیر گذاشته و باعث افزایش ترشح هورمون دوپامین می‌شوند. این هورمون باعث ایجاد حس لذت و سرخوشی در انسان می‌شود. همین واکنش بدن باعث می‌شود تا بدن فرد پس از مدتی دوباره نیاز به این ماده پیدا کند. در نتیجه به سمت استفاده از مواد مخدر روی می‌آورد تا دوباره همان احساس لذت و شادی در او به وجود بیاید.
نرسیدن یا دیر رسیدن ماده محرک یا مخدر به بدن فرد معتاد کم شدن ترشح این هورمون را در بدن او به دنبال دارد. این موضوع باعث آشفتگی، اضطراب، از دست دادن کارایی، پرخاشگری و بسیاری رفتارهای نابهنجار دیگر در فرد می‌شود. درد بدن در زمان نرسیدن ماده مخدر هم یکی دیگر از پیامدهای اعتیاد است. همۀ این‌ها دلایل کافی برای وابستگی فرد به ماده مخدر یا محرک است.
مصرف انواع مواد و نوشیدنی‌های اعتیادآور تأثیرات مخربی بر سلامتی افراد می‌گذارد:
آثار روانی مواد مخدر بر وجود انسان نیز بسیار است. تنها با ترک اعتیاد می‌توان از این تأثیرات رهایی پیدا کرد:
مصرف مواد مخدر و الکل به شیوه‌های گوناگون بر زندگی انسان تأثیرگذار است:
معتادان تزریقی با استفاده از سرنگ‌های مشترک در معرض خطر آلوده شدن به بیماری‌های واگیرداری مانند ایدز یا هپاتیت قرار می‌گیرند. در صورت دچار شدن به بیماری‌های واگیردار، ترک اعتیاد هم دیگر چاره‌ساز نیست و فرد باید تا پایان عمر با بیماری روبه‌رو باشد.
بیماری‌های مختلف جسمی و روحی یکی دیگر از پیامدهای اعتیاد است. این پیامدها با توجه به نوع ماده‌ای که معتادان مصرف می‌کنند، متفاوت است.
معتادان به الکل و مواد یا حتی کسانی که معتاد نیستند، اما در زمان‌های خاصی مانند پیش از رانندگی اقدام به مصرف مواد یا الکل کرده‌اند، بیشتر در معرض تصادف و رانندگی‌های پرخطر قرار می‌گیرند.
متأسفانه به‌دلیل بروز اختلالات مغزی در افراد معتاد، این گروه بیشتر در معرض اقدام به خودکشی نیز قرار می‌گیرند.
بدیهی است تغییر رفتار فرد که در اثر وابستگی به مواد پیش می‌آید، ممکن است باعث درگیری‌های خانوادگی و اختلاف‌های خانوادگی شود.
از دست دادن تمرکز و کاسته شدن از راندمان کاری یکی دیگر از پیامدهای اعتیاد به مواد مخدر و الکل است. بسیاری از این موارد منجر به از دست دادن کار افراد معتاد می‌شود. ترک اعتیاد اقدامی پیشگیرانه است.
اعتیاد باعث متلاشی شدن بسیاری از خانواده‌ها و در نتیجه، اقدام به طلاق همسر و درگیری بر سر سرپرستی کودکان می‌شود. فروش مواد برای به دست آوردن پول مصرف مواد یکی دیگر از درگیری‌های دادگاهی معتادان است. رانندگی و تصادف در زمان مستی یا مصرف مواد نیز پای عده زیادی را به دادگاه‌ها کشانده است. دزدی برای دستیابی به پول مواد هم بسیاری از معتادان را به دادگاه‌ها کشانده است.
اولویت دادن به خرج کردن پول برای خرید مواد و مصرف آن باعث ایجاد مشکلات دیگری برای معتادان می‌شود. اهمیت ندادن به نیازهای افراد خانواده یکی از این دسته موارد است.
ترک مواد مخدر و الکل دارای چند مرحله است. در صورت کامل شدن روند درمان، احتمال کمتری برای بازگشت فرد به مصرف مواد اعتیادآور وجود دارد. با این مراحل آشنا شوید:
سم‌زدایی نخستین مرحله درمان و قطع وابستگی فیزیکی نسبت به مصرف مواد مخدر، محرک‌ها و نوشیدنی‌های الکلی است. در مرحله سم‌زدایی، اثر مواد مخدر یا الکل از بدن فرد پاک می‌شود و بدن او پاک‌سازی می‌شود. البته در این مرحله از ترک اعتیاد، فرد با نشانه‌هایی مانند بی‌خوابی، اضطراب، تحریک‌پذیری و حالت تهوع روبه‌رو می‌شود.
سم‌زدایی کمک می‌کند تا فرد کمتر دچار نشانه‌های ترک مواد شود. سم‌زدایی روشهای گوناگون دارد که از نظر زمانی ممکن است تدریجی، سریع یا فوق سریع باشد. تغذیه سالم، ورزش، طب سوزنی، یوگا، مدیتیشن، بیوفیدبک تراپی، هنرهای خلاقانه و… از نمونه روشهای سم‌زدایی به شمار می‌روند.
درمان دارویی یکی از راه‌هایی است که باعث کاهش پیامدهای ترک مواد می‌شود. مصرف برخی داروها کمک می‌کند تا درد و مشکلات دیگری که افرادِ درحال ترک در زمان سم‌زدایی با آن روبه‌رو می‌شوند، کاهش یابد. از نمونه داروهایی که پزشکان در این زمان توصیه می‌کنند، می‌توانیم به قرص‌های بوپرنورفین، نالترکسون و متادون اشاره کنیم.
مسکن قوی بوپرنورفین نشانه‌های بی‌خوابی، اضطراب و تحریک‌پذیری معتادان به هروئین و تریاک را بهبود می‌بخشد. قرص مسکن نالترکسون ماده مؤثری برای پیشگیری از مصرف دوباره مواد و مشروب است. مسکن متادون بیشتر برای معتادان به تریاک و هروئین تجویز می‌شود و نشانه‌های ترک اعتیاد را کاهش می‌دهد.
روان‌درمانی کمک می‌کند تا فرد مهارت‌های مقابله با میل به مصرف مواد یا دلایل وابستگی روحی خود به مواد را پیدا کند و بتواند در برابر وسوسه مصرف دوباره مواد مقاوم شود. این کار تنها به‌وسیله متخصصان روان‌درمانگر انجام‌شدنی است.
بسیاری از افرادی که اقدام به ترک الکل و مواد مخدر و محرک می‌کنند و موفق هم می‌شوند، مدتی پس از ترک دوباره به آن ماده روی می‌آورند. شاید بتوانیم بگوییم مرحله جلوگیری از مصرف دوباره مواد مخدر و الکل مهم‌ترین مرحله در ترک همیشگی این مواد است. خوشبختانه راهکارهای موثری در این زمینه وجود دارد که یکی از بهترین آن‌ها شرکت در جلسه‌های ترک اعتیاد و همراهی با کسانی است که این روند را پیموده‌اند.
مشاوره با درمانگران باتجربه و ارتباط با آن‌ها نیز راه دیگری برای دور ماندن از مواد اعتیادآور است. رعایت نکته دیگری هم در این زمینه بسیار تأثیرگذار است. در صورت مصرف دوباره مواد، موضوع را بی‌درنگ به روان‌شناس یا حامی خود اطلاع دهید تا تدبیرهای مناسب را برایتان به کار ببندند.
همان‌طور که اشاره کردیم، مصرف مواد یا نوشیدن الکل تأثیرات مخربی بر بدن انسان می‌گذارد. با ترک مواد و الکل، بدن دیگر هورمون‌های زمان مصرف را ترشح نمی‌کند و این نکته جسم و روان انسان را می‌آزارد. در این زمان، فرد با نشانه‌های جسمی، خلقی، رفتاری و روانی مختلفی روبه‌رو می‌شود. اضطراب، بی‌خوابی، احساس تهوع، درد بدن، ناخوشی، تغییر در خلق‌وخو، بی‌خوابی و نداشتن تمرکز از نشانه‌هایی است که فرد در زمان سم‌زدایی با آن‌ها روبه‌رو می‌شود.
فرایند سم‌زدایی کمک می‌کند تا اثر مواد بر بدن فرد معتاد کمتر و کمتر شود، تا زمانی که او به حالت عادی بازگردد. توجه داشته باشید که هر برنامه سم‌زدایی باید شخصی و فردی باشد و با توجه به ویژگی‌های خاص فرد معتاد و زیر نظر پزشک متخصص تهیه شود.
با برخی از روشهای سم‌زدایی آشنا شوید:
نوشیدن آب و مایعات مفید دیگر نقش مهمی در سم‌زدایی بدن فرد درحال ترک اعتیاد دارد. نوشیدن آب پس از انجام عمل‌های جراحی هم توصیه می‌شود تا اثر مواد بی‌حسی و بیهوشی از بدن بیمار خارج شود.
خوردن غذاهای سالم که دارای ارزش بالای غذایی هستند، نقش چشمگیری در سم‌زدایی بدن افراد درحال ترک دارد.
یکی دیگر از راه‌هایی که در سم‌زدایی تأثیر زیادی دارد، تمرین‌های بدنی و ورزش کردن است. فعالیت بدنی باعث عرق کردن می‌شود و عرق کردن کمک می‌کند تا سم از بدن فرد خارج شود.
سونا و حمام‌های گرم نیز باعث عرق کردن زیاد فرد شده و از این راه به خارج شدن سم از پوست او کمک می‌کند.
برخی مکمل‌های شیمیایی و گیاهی نیز کمک می‌کنند تا در روند ترک اعتیاد، سم از بدن فرد خارج شود. این مواد گیاهی و شیمیایی باید با نظر پزشک و زیر نظر او مصرف شوند.
مشورت گرفتن از متخصصان بهداشت روانی روش موثری در مدیریت کردن روند دوری از اعتیاد و به پایان رساندن دوره سم‌زدایی است.
از نمونه روشهای دیگر سم‌زدایی باید به طب سوزنی، مدیتیشن، یوگا و… اشاره کنیم.
زمان ترک مواد مخدر و الکل برای افراد گوناگون متفاوت است و به گزینه‌های مختلفی بستگی دارد. برخی از این عوامل را بشناسید:
نخستین گزینه مؤثر در ترک اعتیاد نوع و مقدار مواد مخدری است که فرد استفاده می‌کند. برخی مواد وابستگی فیزیکی بیشتری ایجاد می‌کنند و زمان بیشتری برای ترک آن‌ها لازم است.
سم‌زدایی افرادی که به‌تازگی رو به استفاده از مواد مخدر آورده‌اند، زمان کمتری نیاز دارد و برعکس آن هم صادق است.
افرادی که با حمایت خانواده، دوستان و نزدیکانشان اقدام به ترک اعتیاد می‌کنند، نیاز کمتری به سم‌زدایی دارند. این افراد زودتر نتیجه می‌گیرند؛ به‌ویژه افرادی که اعتیاد خود را با حمایت گروهی ترک می‌کنند.
روند اعتیاد آسیب‌های زیادی به همراه دارد. بسیاری از افراد معتاد هم پیش از اعتیاد با مشکلاتی روبه‌رو بوده‌اند. همۀ این مسائل می‌توانند در ترک آسان‌تر یا دشوارتر اعتیاد نقش داشته باشند. افرادی که مشکلات روانی بیشتری دارند، با حمایت مشاوران حرفه‌ای زودتر به نتیجه می‌رسند.
گروهی از افراد اراده قوی‌تری برای ترک دارند. بدیهی است این دسته افراد در زمان کوتاه‌تری اعتیاد خود را ترک می‌کنند.
روش‌هایی برای کمک به افراد معتاد وجود دارد تا ترک اعتیاد را برایشان آسان‌تر کند. بهره بردن از این روشهای کمکی و حمایتی نیز نقش ارزنده‌ای در ترک زودتر اعتیاد دارد.
چند روش شناخته‌شده در ترک مواد مخدر وجود دارد:
درمان اعتیاد با روش فوق سریع زمان کمتری برای سم‌زدایی نیاز دارد. روشی بیهوشی یکی از این روش‌هاست که گران و پرخطر است. در زمان بیهوشی داروهای گوناگونی به بدن فرد تزریق می‌شود تا وابستگی او را به ماده مخدر قطع کند. این روش برای معتادان به مسکن‌های قوی و هروئین استفاده می‌شود و خطرهای آن بیشتر از سود آن است. درمان فوق سریع ممکن است باعث حمله قلبی، عفونت بدن، تهوع و استفراغ، پارانویا، بالا رفتن دمای بدن، خفگی در اثر آسپیراسیون و حتی مرگ شود.
در این نوع درمان که نوعی درمان روان‌شناختی است، روان‌درمانگر اعتیاد را از دیدگاه‌های مختلف برای فرد شفاف‌سازی می‌کند. فرد معتاد در این روش با پیامدهای اعتیاد آشنا می‌شود. همچنین از عواملی که باعث روی آوردن او به ماده مخدر شده، آگاه می‌شود. با روشن شدن راه‌های روبه‌رویی با مشکلاتی که فرد برای رهایی از آن‌ها اقدام به مصرف مواد کرده، راه ترک اعتیاد نیز برای بیمار آسان‌تر می‌شود.
رویارویی با نشانه‌های ترک مواد مخدر و الکل مهم‌ترین چالش برای فرد معتاد است. همین نشانه‌ها و تنش‌ها عامل شکست ترک مواد و الکل در بسیاری از معتادان شده است. داروهای گوناگونی کمک می‌کند تا فرد بتواند بهترین نتیجه را از ترک مواد بگیرد. این داروها باید با توصیه پزشک مصرف شوند و دوز مصرفی آن‌ها هم باید از طرف پزشک تعیین شود.
12 قدم روشی گروهی برای ترک الکل و مواد مخدر است. در این روش، فرد معتاد با همراهی و حمایت افراد دیگری که همگی دوره کوتاه یا بلندمدت اعتیاد را تجربه کرده‌اند، به ترک مواد اقدام می‌کند. روش 12 قدم با پذیرش آغاز می‌شود و پس‌از آن، فرد وارد دوره ترک ماده مخدر می‌شود. این دوره ترک با حمایت انجمن معتادان گمنام ایران یا NA انجام می‌گیرد. شرکت در جلسه‌های این گروه رایگان است و تاکنون هزاران نفر با همیاری این انجمن موفق به ترک مواد اعتیادآور شده‌اند.
برخی داروهای گیاهی هم در کاهش دادن نشانه‌ها و عوارض ترک مواد مؤثرند. البته هنوز پژوهش‌های کاملی درباره این گیاهان انجام نشده، اما تأثیر آن‌ها در آرامش‌بخشی به افراد درحال ترک دیده شده است. اسطوخودوس و گل گاوزبان دو نمونه از این داروها هستند که اضطراب ناشی از ترک مواد را تسکین می‌دهند. ریشه گیاه مارشمالو در درمان اسهال و دل‌پیچه افرادِ درحال ترک مؤثر است. نعناع و زنجبیل نیز برای درمان تهوع و استفراغ به کار می‌رود.
شوک‌درمانی روشی است که در آن از شوک الکتریکی با ولتاژهای متغیر برای ترک اعتیاد استفاده می‌شود. این شوک با دستگاه‌های مخصوصی بر مغز افراد معتاد ایجاد می‌شود و می‌تواند حالت‌های وابستگی به مواد را در ذهن فرد کاهش دهد. شوک‌درمانی روشی جدید در درمان اعتیاد است. از این روش برای درمان بیماری‌های دوقطبی، افسردگی شدید و اسکیزوفرنی هم استفاده می‌شود.
RTMS دستگاهی برای ایجاد امواج مغناطیسی با هدف درمان اعتیاد است. درمان با RTMS با تکیه بر ذهن‌آگاهی یا MBI، درمان بر پایه ساختارهای بیولوژیکی و سم‌زدایی سریع یا UROD انجام می‌شود. این دستگاه در درمان افسردگی، اضطراب، وسواس‌های فکری، سردردهای میگرنی و اختلال دوقطبی هم کاربرد دارد.
امواج این دستگاه آر تی ام اس روی نقطه‌های خاصی از مغز اثر می‌گذارند و منجر به کنترل تنش‌های ناشی از ترک اعتیاد می‌شوند. ترک کردن اعتیاد با مدد از دستگاه RTMS روشی کمکی است و نیازی به بیهوشی ندارد. با استفاده از این روش استرس و تنش‌هایی که از ترک مواد در جسم و روان فرد پدید آمده، کنترل می‌شود.
خوشبختانه ترک مواد اعتیادآور در خانه ممکن و شدنی است. بسیاری از افراد در خانه، اما زیر نظر متخصصان اقدام به ترک مواد مخدر کرده‌اند. توجه داشته باشید که ترک مواد و الکل در خانه تنها با نظارت پزشکان و درمانگران باتجربه امکان‌پذیر است. در غیر این صورت، ممکن است فرد دچار صدمه‌های جبران‌ناپذیری مانند از دست دادن آب بدن، شوک و حتی مرگ شود.
چند برتری ترک کردن اعتیاد در خانه را بدانید:
در کنار برتری‌هایی که ترک ماده مخدر در خانه دارد، این کار ممکن است پیامدهای ناخواسته‌ای هم به همراه داشته باشد. برخی از این پیامدها را بشناسید:
همۀ کسانی که اقدام به ترک کردن اعتیاد می‌کنند، با انجام اقداماتی می‌توانند موفقیت خود را در این زمینه تضمین کنند:
شاید فکر کردن به ترک اعتیاد و تصور روبه‌رو شدن با پیامدهای آن برای بیشتر معتادان سخت باشد؛ اما اگر این کار با کمک روان‌پزشکان و درمانگران حرفه‌ای انجام شود، دشوار نخواهد بود. حمایت‌های گروهی نیز یاری‌دهنده بسیاری از افرادی بوده که تاکنون اقدام به ترک مواد کرده‌اند.
در واقع باید به نکته‌ای کلی اشاره کنیم و آن اینکه مشاوره با آگاهان و قرار گرفتن در کنار کسانی که آن‌ها هم راه دوری از اعتیاد را در پیش گرفته‌اند، موثرترین روشهای درمان بیماری اعتیاد است.
نوعی اعتیاد که در سال‌های اخیر افراد زیادی را درگیر ساخته است، اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی است. در این نوع اعتیاد، فرد نمی‌تواند به مدیریت زمان استفاده خود از فضای مجازی بپردازد و در صورت دوری از اینترنت دچار پریشانی و ناآرامی می‌شود. ترک اعتیاد فضای مجازی نیاز به سم‌زدایی و روشهای ترک مواد مخدر ندارد؛ اما باید با مشورت روان‌درمانگران حرفه‌ای انجام شود.
برخی از نشانه‌های اعتیاد به فضای مجازی را بشناسید:
خیر. امکان ترک یک‌روزه مواد اعتیادآور وجود ندارد. اعتیاد تنها از نظر جسمی فرد را وابسته نمی‌کند. اعتیاد به مواد و الکل نوعی بیماری مزمن است که علاوه بر جسم بیمار، بر مغز و روان او هم تأثیرگذار است. همین نکته ترک کردن اعتیاد در یک روز را به‌صورت عملی ناممکن می‌سازد.
در زمان ترک کردن اعتیاد از تماس با دوستانی که اهل مشروب و مواد هستند، یا رفتن به مکان‌هایی که در آنجا امکان دسترسی به این مواد هست، خودداری کنید. فعالیت‌های سالم را جایگزین مصرف مواد مخدر یا الکل کنید. همچنین با گروه‌های حمایتی در ارتباط باشید.
خوراکی‌های کامل و پرفیبر مانند انواع میوه‌ها، سبزی‌هایی با برگ تیره و لبنیات از بهترین مواد خوراکی در زمان ترک مواد هستند. غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای، جو دوسر و کینوا، حبوبات مانند لوبیا و عدس، پروتئین گوشتی با چربی کم مانند گوشت ماهی و مرغ، چربی‌های سالم مانند روغن زیتون و آووکادو از بهترین مواد خوراکی برای ترک مواد اعتیادآور به شمار می‌روند.
ویتامین‌های گروه ب تأثیر خوبی بر پیامدهای ترک مواد اعتیادآور دارند. مواد معدنی مانند منیزیم و سلنیوم هم در زمان ترک برای بدن ضروری هستند. مصرف پروتئین و گوشت هم به برطرف شدن عوارض ترک کمک می‌کند.
در زمان ترک کردن اعتیاد از مصرف غذاهای پرکالری و ناسالم خودداری کنید. غذاهای فراوری‌شده نیز جزو ممنوعیت‌های غذایی این دوره هستند. مصرف خوراکی‌های سرشار از شکر، چربی اشباع‌شده و سدیم نیز ممنوع است.
بله. استفاده بیش‌ازحد و بدون کنترل فضای مجازی نوعی اعتیاد به حساب می‌آید. این وضعیت اعتیاد به فضای مجازی یا اعتیاد به اینترنت خوانده می‌شود. فرد معتاد به فضای مجازی در کنترل زمان استفاده خود از شبکه‌های اجتماعی ناتوان است و در صورت دسترسی نداشتن به اینترنت دچار پریشانی می‌شود.
ترک کردن اعتیاد به اینترنت از نظر جسمی فرد را دچار مشکل نمی‌سازد. این مشکلی فکری و روانی است و نیاز به مشاوره با کارشناسان بهداشت روانی دارد.
یک بار مصرف مواد انسان را معتاد نمی‌کند؛ اما پژوهش‌ها نشان داده‌اند که کسانی که یک بار ماده مخدری را مصرف می‌کنند، بسیار بیشتر از کسانی که هرگز مواد را امتحان نکرده‌اند، در معرض خطر اعتیاد قرار می‌گیرند.
بله. معتاد کسی است که به مواد مخدر یا الکل وابسته است و در فاصله زمانی خاصی باید به مصرف آن‌ها بپردازد؛ اما در سوءمصرف مواد، فرد ممکن است معتاد نباشد و تنها به یک بار مصرف مواد یا الکل روی آورده باشد. زمانی که کنترل مصرف از دست فرد خارج می‌شود و فرد به مصرف دوز بالایی از ماده اقدام می‌کند، سوءمصرف مواد پیش می‌آید.
خوشبختانه ترک اعتیاد کاری غیرممکن و سخت نیست؛ اما متأسفانه امکان لغزش دوباره فرد بسیار است. نخستین گام برای اینکه زندگی سالمی داشته باشید، دوری از مواد مخدر، شرایط و مکان‌هایی است که استفاده از مواد را امکان‌پذیر می‌سازد. اما اگر به هر دلیلی به این مواد آلوده شدید، این نکته را بدانید که افراد زیادی در دنیا موفق شده‌اند اعتیاد خود را ترک کنند و تا سال‌های طولانی و حتی تا پایان عمر زندگی سالمی داشته باشند. شما نیز بدون تردید جزو این گروه از افراد هستید.
طراحی سایت و توسعه توسط آژانس دیجیتال مدرن مدیا
تمام حقوق این سایت برای کلینیک اعصاب و روان راه احیاء محفوظ می باشد.
