قهر کردن: رفتاری طبیعی یا نشانه یک مشکل جدی؟
قهر کردن شیوه‌ای رفتاری است که در درجات مختلف و به‌صورت موردی شاید در اغلب افراد دیده شود. بسیاری از ما حداقل یک بار در زندگی‌مان، چه در کودکی یا بزرگسالی، در واکنش به موقعیت ناخوشایند یا اختلاف نظر، با کسی قهر کرده‌ایم. بااین‌حال، وقتی صحبت از قهرهای مکرر، بسیار طولانی‌مدت، و با شدت زیاد می‌شود، ماجرا پیچیده‌تر خواهد شد. در این حالت، سؤال مهمی رخ می‌نماید: آیا می‌شود قهر کردن بیش‌ازاندازه را زنگ‌خطری برای وجود یک اختلال شخصیتی دانست؟
اختلال‌های شخصیتی که با قهر مکرر مرتبط هستند
همان‌طور که اشاره شد، قهرهای افراطی می‌توانند نشانه‌ای از چندین اختلال شخصیتی از جمله موارد زیر باشند:
- اختلال شخصیت نمایشی (هیستریونیک): توجه طلبی و واکنش‌های احساسی شدید در این افراد رایج است. قهر کردن می‌تواند ابزاری برای جلب‌توجه، اعمال کنترل، یا به‌دست آوردن حمایت دیگران شود.
- اختلال شخصیت مرزی: رهاشدگی، اصلی‌ترین ترس افراد مبتلا به این اختلال است. قهر کردن به‌عنوان راهی برای التماس توجه، اجتناب از طرد واقعی یا خیالی، ابراز عصبانیت شدید، یا دستکاری عاطفی اطرافیان بروز می‌کند.
- اختلال شخصیت خودشیفته (نارسیست): عزت‌نفس شکننده و حس خودبزرگ‌بینی متزلزل این افراد آسیب‌پذیر است. انتقاد، کم‌توجهی، یا عدم دریافت تحسین مورد انتظارشان موجب قهر کردن به‌عنوان نوعی مکانیسم دفاعی می‌شود.
- سایر اختلالات: علاوه بر موارد بالا، برخی اختلالات روانی دیگر مانند PTSD (اختلال استرس پس از سانحه)، افسردگی، یا اختلالات اضطرابی نیز گاهی می‌توانند با بروز قهرهای طولانی همراه باشند.
وقتی قهر کردن به روابط آسیب می‌زند
تأثیرات مخرب قهرهای افراطی و ممتد بر روابط خانوادگی، دوستانه، و عاشقانه انکارناپذیر است. از جمله این آسیب‌ها:
- ساییده شدن رشته ارتباط: قهر دیواری از سکوت و بی‌تفاوتی بین افراد می‌کشد و جای گفتگو و حل مسئله را می‌گیرد.
- دفن شدن مسائل زیر خروارها رنجش: مشکلات واقعی به‌جای حل شدن، زیر بار قهرها تلنبار شده و رنجش‌ها روی هم انباشته می‌شوند و فرصتی برای رسیدگی پیدا نمی‌کنند.
- بی‌اعتمادی، مهمان ناخوانده روابط: قهرهای مکرر بذر بی‌اعتمادی را می‌پاشد و حتی وفاداری و محبت طرف مقابل را نیز زیر سؤال می‌برد.
قهر نکنید، مهارت ارتباطی بیاموزید
اگر سبک رفتاری شما به‌گونه‌ایست که قهر کردن به الگوی ثابتی تبدیل شده، لازم است به‌جای تسلیم شدن، دست به کار شوید. یک متخصص روان‌درمانی می‌تواند به شناسایی ریشه‌ی رفتارهایتان کمک کند تا خود را بهتر بشناسید. همچنین به شما در یادگیری راهبردهای جایگزین و مهارت‌های ارتباطی کارآمد برای حل تعارض‌ها و بیان مؤثرتر خود یاری می‌رساند.
نکته اساسی:
قهر کردن، گاهی، امری طبیعی است. بااین‌حال، توجه به دفعات، شدت، و مدت‌زمان آن اهمیت بسیاری دارد. اگر قهرهای شما روابط شما را به‌خطر انداخته و باعث آزار خودتان یا دیگران می‌شود، آن را دست کم نگیرید، کمک تخصصی بگیرید، و یادتان باشد که بهبود روابط و ایجاد تعاملات صمیمانه همیشه ممکن است.