ضایع شدن در اصطلاح عامیانه به شرایطی گفته می شود که شما بابت سخنان یا عملکرد خود مورد تمسخر دیگران قرار می گیرید. سخنان یا عملکرد شما ممکن است درست باشد یا غلط. اما حتی در صورت غلط بودن نیز مسخره کردن شما از سوی دیگران هرگز پذیرفتنی نیست. بنابراین بهتر است راه های درست رفتاری هنگام مواجهه با چنین وضعیتی را آموزش ببینید.
حفظ آرامش هنگام ضایع شدن، چه در موقعیت‌های اجتماعی و چه در شرایط دیگر، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. با این حال، با به کارگیری چند استراتژی ساده، می‌توانید بر اضطراب و خجالت خود غلبه کنید و با اعتماد به نفس بیشتری به موقعیت پیش رو بپردازید.
نکات زیر می‌توانند به شما در حفظ آرامش هنگام ضایع شدن کمک کنند:
1. نفس عمیق بکشید:
هنگامی که احساس اضطراب می‌کنید، تنفس شما سریع و سطحی می‌شود. تنفس عمیق به آرامش سیستم عصبی شما کمک می‌کند و به شما در تمرکز مجدد کمک می‌کند.
2. به خودتان یادآوری کنید که همه اشتباه می‌کنند:
هیچ کس کامل نیست و همه ما در مقطعی از زندگی خود اشتباه می‌کنیم. به خودتان یادآوری کنید که اشتباه شما فاجعه نیست و به این معنی نیست که شما انسان بدی هستید.
3. به موقعیت طنز نگاه کنید:
گاهی اوقات، بهترین راه برای مقابله با یک موقعیت ضایع کننده، خندیدن به آن است. سعی کنید جنبه طنز موقعیت را پیدا کنید و به خودتان اجازه دهید که به آن بخندید.
4. تمرکز خود را از روی خودتان بردارید:
به جای اینکه به اشتباه خود فکر کنید، توجه خود را به چیز دیگری جلب کنید. از دیگران سوال بپرسید، به مکالمه گوش دهید یا به محیط اطراف خود توجه کنید.
5. با اعتماد به نفس رفتار کنید:
حتی اگر احساس اضطراب می‌کنید، سعی کنید با اعتماد به نفس رفتار کنید. صاف بایستید، تماس چشمی برقرار کنید و با صدای واضح صحبت کنید.
6. از خودتان انتقاد نکنید:
خودتان را به خاطر اشتباهتان سرزنش نکنید. به جای آن، به دنبال راهی برای جبران اشتباه خود باشید.
7. از موقعیت درس بگیرید:
هر اشتباهی فرصتی برای یادگیری است. از اشتباه خود درس بگیرید و سعی کنید در آینده از تکرار آن اجتناب کنید.
در اینجا چند نکته اضافی برای حفظ آرامش در موقعیت‌های اجتماعی آورده شده است:
- قبل از رفتن به یک رویداد اجتماعی، با خودتان صحبت مثبت داشته باشید.
- از خودتان انتظارات واقع بینانه داشته باشید.
- به یاد داشته باشید که همه در حال حاضر به شما نگاه نمی‌کنند.
- به دیگران فرصتی برای شناخت شما بدهید.
- اگر احساس اضطراب می‌کنید، به خودتان استراحت بدهید و به دستشویی بروید یا کمی هوای تازه بخورید.
با به کارگیری این نکات، می‌توانید بر اضطراب خود غلبه کنید و با اعتماد به نفس بیشتری در موقعیت‌های اجتماعی شرکت کنید.
اولین روش برای مقابله با تمسخر دیگران – مقابله ی صحیح با فرد
در شرایطی که دیگران سعی در ضایع شدن شما دارند یا خودتان به طور ذهنی چنین حسی دارید، بهتر است پیش از هر چیز آرامش خود را حفظ کنید. توجه داشته باشید که هرگز از عصبانیت و درگیری فیزیکی استفاده نکنید. چرا که چنین وضعی تنها شما را خسته تر و عصبانی تر می کند و انرژی زیادی از شما می گیرد. اما در فرد مقابل چنین عواقبی ایجاد نمی کند. زیرا افراد گستاخی که چنین رفتار تمسخر آمیزی از خود نشان می دهند از تنش و مشاجره هراسی ندارند. پس بهتر است به جای عصبی شدن و صرف انرژی در کمال خون سردی حرف خود را رک بگویید. مثلا به جای درگیری فیزیکی، خیلی محکم و مودبانه ناراحتی خود را از رفتار فرد مقابل بیان کنید.
در بعضی موارد ممکن است رک صحبت کردن شما کمی مشکل ایجاد کند یا خود شما علاقه ای به این کار نداشته باشید. در این صورت از چاشنی طنز بهره بگیرید. دقت کنید که در همه ی مراحل ادب را سرلوحه ی کار قرار دهید. گرچه بسیار عصبانی هستید و ضایع شدن شما را رنجانده است اما به هیچ وجه از دشنام و ناسزا استفاده نکنید. اما یک نکته ی کلیدی در این گونه موارد اهمیت ویژه ای پیدا می کند. در جملات شما باید به جای آن که اشتباه فرد را بیان کنید، حس خودتان را صادقانه با او در میان بگذارید. مثلا در شرایطی که طرف مقابل از اضافه وزن شما سوء استفاده کرده و شما را ضایع می کند، نباید بگویید: «تو من را آزار دادی و مسخره کردی». بلکه باید بگویید:«هنگامی که شما در مورد من و اضافه وزنم، اظهار نظر می کنید، من احساس ناخوشایندی پیدا می کنم». بدین ترتیب از افزایش تنش جلوگیری می شود.
اما در بعضی موارد، شما هنگام ضایع شدن، شوکه شده و هیچ واکنشی نشان نمی دهید و نمی توانید از خود دفاع کنید. در این مورد پیشنهاد می شود تا بعدا به صورت خصوصی با فرد مورد نظر صحبت کرده و احساس خود را به او بگویید. گاهی نیز بدون آن که کسی شما را مسخره کند، خودتان به اشتباهتان پی برده و حس می کنید که در جمعی ضایع شده اید. در این مورد بهتر است به جای آن که سکوت کنید و تا مدت ها خاطره ی آن لحظه را برای خود یادآوری نمایید، بلافاصله در جمع مذکور اشتباه خود را بیان کرده و بگویید که به آن پی برده اید.
روش دوم برای رفتار هنگام ضایع شدن- نادیده گرفتن فرد
هنگام ضایع شدن و مورد تمسخر قرار گرفتن می توانید، فرد مورد نظر را نادیده بگیرید. در چهره ی خود هیچ گونه عصبانیت و ناراحتی نشان ندهید و در کمال آرامش و خونسردی به کار خود ادامه دهید. این کار هم باعث آرامش خودتان می شود و هم فرد مقابل را ناکام می گذارد. ارتباط چشمی مستقیم با وی را قطع کرده و به جایی دیگر نگاه کنید. نگاه شما باید رو به بالا باشد و زمین را نگاه نکنید. به طور کلی خود را از محیط های مسموم و افراد بی ادب و بی فکر دور کنید تا آرامش خاطر بیشتری داشته باشید. افرادی که مدام در حال دقت در جزئیات هستند تا شما را آزار دهند، هرگز برای معاشرت های اجتماعی و دوستی مناسب نیستند.
اما یک نکته ی بسیار مهم در مقابله با ضایع شدن به چشم می خورد. در بخش قبلی گفتیم که از محیط های مسموم و افراد نامناسب دوری کنید. اما هنگامی که فرهنگ غالب در جامعه ای این نوع طرز برخورد باشد، دوری کردن از آن غیر ممکن است. در این جا پیشنهاد می کنیم، به جای ایجاد هرگونه بحث و مشاجره و دفاع از خود، تنها با گفتن عبارت «از این که نظرتان را بیان کردید، متشکرم» خود را از عواقب و آسیب های مختلف رها سازید.