در سال‌های اخیر، علم پزشکی به سمت درمان‌های جدیدی حرکت کرده است که کم‌تهاجمی‌تر، بدون درد و در بسیاری از موارد مؤثرتر از درمان‌های سنتی هستند. یکی از این روش ها که توجه بسیاری از متخصصان مغز و اعصاب و روانپزشکان را به خود جلب کرده است، استفاده از دستگاه ار تی ام اس (rtms) یا تحریک مغناطیسی مکرر مغز است.
دستگاه آر تی ام اس (rTMS) چیست؟
دستگاه rtms با ارسال پالس‌های مغناطیسی دقیقاً کنترل‌شده به بخش‌هایی از مغز، به تنظیم فعالیت عصبی کمک می‌کند. این روش غیرجراحی و بدون دارو، کاملاً غیرتهاجمی است و معمولاً با حداقل عوارض همراه است.
کاربردهای rtms چیست؟
rTMS در زمینه‌های مختلف پزشکی و روانپزشکی کاربرد دارد. برخی از مهمترین کاربردهای آن عبارتند از:
درمان افسردگی مقاوم به دارو
درمان اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)
کاهش علائم اضطراب
بهبود عملکرد بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
کمک به درمان اعتیاد
کمک به بهبودی پس از سکته مغزی
بهبود علائم بیماری پارکینسون
درمان میگرن مزمن
کاهش دردهای مزمن عصبی
این فناوری در کنار سایر درمان‌های مکمل می‌تواند نقش مؤثری در بهبود کیفیت زندگی بیماران داشته باشد.
تاریخچه دستگاه آر تی ام اس (rTMS)
دستگاه rTMS (تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال مکرر) برای اولین‌بار در دهه ۱۹۸۰ میلادی توسط دانشمندان علوم اعصاب معرفی شد. در سال ۱۹۸۵، دکتر Anthony Barker و همکارانش در دانشگاه شفیلد انگلستان، نخستین‌بار موفق به طراحی دستگاهی شدند که بتواند با استفاده از میدان‌های مغناطیسی، نورون‌های مغزی را به‌صورت غیرتهاجمی تحریک کند. این فناوری در ابتدا با هدف بررسی عملکرد مغز و تشخیص اختلالات عصبی توسعه یافت.
در دهه ۱۹۹۰، استفاده از rTMS به‌تدریج وارد حوزه درمان شد و پژوهش‌های اولیه نشان داد که تحریک مغزی با فرکانس‌های خاص می‌تواند بر خلق‌وخو، تمرکز و حتی عملکرد حافظه تأثیر بگذارد. پس از انجام مطالعات بالینی گسترده، در سال ۲۰۰۸ سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استفاده از rTMS را به‌عنوان یک روش درمانی مؤثر برای افسردگی مقاوم به درمان دارویی تأیید کرد.
از آن زمان تاکنون، فناوری rTMS با پیشرفت‌های چشمگیری همراه بوده و دامنه کاربرد آن فراتر از درمان افسردگی گسترش یافته است؛ به‌طوری‌که امروزه برای کمک به درمان اختلالاتی مانند اضطراب، وسواس فکری-عملی (OCD)، ترک اعتیاد، میگرن و حتی برخی اختلالات حرکتی نیز استفاده می‌شود.