آیا شیر برای ترک اعتیاد مفید است؟
اعتیاد این هیولای زمانه، با وعده‌های دروغین لذت و سرخوشی، چنگال‌های خود را در جسم و روان افراد فروکرده و رهایی از آن، نبردی دشوار است. در دل این درماندگی، راهکارهای به ظاهر آسانِ خانگی مانند مصرف شیر، گاهی برای فرد معتاد و خانواده‌ی او به بارقه‌ای از امید تبدیل می‌شود. اما آیا واقعاً نوشیدن یک لیوان شیر می‌تواند معجزه کند؟ اجازه دهید دقیق‌تر به موضوع بپردازیم.
شیر: غذایی مغذی، نه پادزهری برای وابستگی
مواد مغذی موجود در شیر، همچون کلسیم، انواع ویتامین‌ها و پروتئین می‌توانند در سلامت عمومی فرد مؤثر باشند. این موضوع به‌ویژه برای کسانی که در نتیجه‌ی مصرف مواد دچار سوءتغذیه شده‌اند، اهمیت دو‌چندان دارد. اما بیاد داشته باشیم شیر هرگز به‌عنوان جایگزینی برای داروهای مخصوص ترک اعتیاد، که توسط پزشک تجویز می‌شوند، و سایر مداخلات درمانی مانند روان‌درمانی و گروه‌درمانی عمل نمی‌کند.
وقتی شیر نوشیدن مضر می‌شود
نه‌تنها شیر راهی برای قطع وابستگی به مواد مخدر نیست، بلکه بسیاری از افراد معتاد به‌دلیل عوارض ناشی از مصرف مواد بر دستگاه گوارش، دچار عدم تحمل لاکتوز هستند. مصرف لبنیات برای این افراد نه تسکین‌دهنده، بلکه باعث بروز ناراحتی‌های گوارشی از جمله اسهال و استفراغ، خواهد شد که وضعیت جسمی آنها را وخیم‌تر می‌کند.
اثرات روانی اعتیاد را دست‌کم نگیرید
یکی از دلایل رواج چنین باورهایی، ساده‌انگاری قدرت اعتیاد است. اعتیاد فقط وابستگی جسمی و علائم ترک آزاردهنده نیست؛ سیستم پاداش مغز دستخوش تغییرات جدی شده و درک، احساسات و رفتار را به شکل بنیادین دستکاری می‌کند. نوشیدن شیر تأثیر چندانی بر این بعد خطرناک اعتیاد ندارد.
امیدهای واهی، خطرات واقعی
امید بستن به راهکارهای ساده‌ای مثل شیر شاید کمی از اضطراب و ناامیدی فرد و اطرافیان بکاهد، اما این دلخوشی موقتی می‌تواند باعث به تأخیر افتادن مراجعه به متخصصین و شروع درمان شود. چنین فرصت‌سوزی‌ای شانس بهبودی را از دست فرد می‌گیرد. فراموش نکنیم که هر روز سوءمصرف مواد، اثرات تخریبی جبران‌ناپذیر بر اعضاء حیاتی می‌گذارد، و خوددرمانی با روش‌های غیرعلمی این فرسایش را تشدید می‌کند.
مسیر اصلی بهبودی چگونه است
اگر شما یا یکی از نزدیکانتان قصد ترک اعتیاد دارید، هرگز به خوددرمانی اکتفا نکنید. درمان موفق اعتیاد پروسه‌ای است که از سم‌زدایی پزشکی، زیرنظر کادر درمان آغاز می‌شود، به روان‌درمانی برای تغییر الگوهای فکری و رفتاری ادامه پیدا می‌کند و در نهایت به توانمندسازی بیمار برای پیشگیری از بازگشت منجر می‌شود. جایگزین کردن مسیرهای میانبُر و شبه‌علمی، تنها پیمودن این مسیر را سخت‌تر می‌کند.
نقش شیر در سلامتی
همه ما تا حدی به مزایا و فواید نوشیدن شیر آگاهی داریم. از کودکی می‌شنیدیم که برای بزرگ و قوی شدن و سلامتی دندان‌ها و استخوان‌ها‌یمان باید روزانه حداقل یک لیوان شیر بنوشیم. اما آیا به راستی شیر برای ترک اعتیاد هم مفید است؟ امروزه طیف گسترده‌ای از انواع مختلف شیر با فواید متنوع وجود دارد. شیر گاو که متداول‌ترین و در دسترس‌ترین نوع آن است از حدود 88 درصد آب، 5 درصد لاکتوز (کربوهیدرات)، 3 درصد چربی، 3 درصد پروتئین و مقدار مناسبی از مواد معدنی تشکیل شده است. علاوه بر کلسیم حاوی مواد مغذی مانند ویتامین B1 و B12، مقادیر متوسط ویتامین C، ویتامین D، نیاسین، فسفر، ریبوفلاوین، نیاسین و فولات است. اگر هدفتان افزایش وزن است و به کالری، پروتئین، کلسیم و پتاسیم بیشتری نیاز دارید (برای ورزشکاران و افرادی که ممکن است کم وزن باشند) شیر کامل پرچرب گاو پیشنهاد می‌شود. از سوی دیگر اگر می‌خواهید وزن کم کنید و نیاز به کاهش کالری دارید، می‌توانید از شیرهای کم چرب یا گزینه های شیر گیاهی بهره ببرید. تعیین اینکه کدام شیر سالم‌تر است یک سوال پیچیده می‌باشد، زیرا پاسخ آن در افراد مختلف متفاوت بوده و کاملا به وضعیت شخص بستگی دارد. مواردی چون آلرژی غذایی، عدم تحمل بعضی ترکیبات، بیماری‌ها، کمبودها و رژیم‌های غذایی خاص مانند گیاهخواری و وگان در انتخاب نوع شیر و مقدار مصرف آن موثر است.
تاثیرات شیر برای ترک اعتیاد
همانطور که گفتیم فواید گوناگونی در نوشیدن شیر وجود دارد و در باور عامیانه به دلیل داشتن نقش سم زدایی در درمان اعتیاد هم موثر است. بر پایه این تفکر توصیه می شد که شیر برای ترک اعتیاد و تصفیه سموم استفاده شود. اخیرا تحقیقاتی انجام گرفته که این باور را تا حد زیادی زیر سوال برده است.
شیر سویا یک جایگزین عالی برای شیر گاو در دوران ترک اعتیاد است
بر اساس نتایج این بررسی‌ها شیر در واقع می‌تواند برای فردی که در دوران ترک است؛ بیشتر از مفید بودن آسیب زا باشد. بیایید نگاهی دوباره به اعتیاد و چگونگی تاثیر آن بر بدن و ذهن بیاندازیم و سپس بررسی کنیم که چرا شیر ممکن است در برنامه درمان و بهبودی شما اختلال ایجاد کند.
هنگامی که ما از یک رژیم غذایی سالم و متعادل پر از پروتئین، امگا ۳، منیزیم و … استفاده می‌کنیم، بدن و مغز به آسانی اسیدهای آمینه مورد نیاز جهت فعالیت‌های روزمره را دریافت می‌کنند. این اسیدهای آمینه در تولید انتقال دهنده‌های عصبی دوپامین، سروتونین و اندورفین نقش داشته و احساس آرامش، شادی و کنترل بر روی اوضاع را به همراه می‌آورند. اما وقتی به الکل یا مواد مخدر معتاد می‌شوید، همه چیز تغییر می‌کند. افراد در این دوره قند فراوانی مصرف می‌کنند و جذب بسیاری از مواد مغذی در بدنشان افت می‌کند. قبل از اینکه متوجه شوید، مغز و بدن دچار کمبود‌های بیوشیمیایی اساسی خواهند شد. اسیدهای آمینه ای که مسئول تولید انتقال دهنده‌های عصبی در مغز هستند، ایجاد نشده و بدون آنها شما دچار سوء تغذیه، مستعد تکانشگری و ناتوانی در تصمیم‌گیری‌های واضح و منطقی هستید. هر چقدر هم که تعجب آور باشد، شیر برای ترک اعتیاد مفید نیست و در واقع یکی از آن غذاهایی است که نباید بخشی از رژیم شما در این دوران باشد. اگر به نوشیدن شیر عادت دارید باید به دنبال یک جایگزین بگردید.
دلیل مضر بودن شیر در درمان اعتیاد
بر اساس آخرین تحقیقات، شیر می‌تواند اثراتی مشابه هروئین و مواد افیونی داشته باشد. شیر حاوی کازومورفین‌ها است که مشتقاتی از پروتئین کازئین در شیر هستند و اثراتی شبیه مخدر دارند. شیر همچنین دارای چربی و قند بسیار بالایی است.
برای بهره مندی از خواص شیر برای ترک اعتیاد می‌توانید از شیر بادام استفاده نمایید
به عنوان مثال، یک فنجان شیر 1 درصدی در واقع 13 گرم قند لاکتوز دارد. قند حاصل از کربوهیدرات‌های ساده ممکن است به کاهش هوس شما در کوتاه مدت کمک کند، اما در نهایت به نوسانات قند خون می‌افزاید که منجر به رفتارهای تکانشی می‌گردد. همچنین در بعضی افراد عدم تحمل لاکتوز در شیر سبب دردها و مشکلات گوارشی می‌شود که در دوران ترک با توجه به حساس شدن سیستم گوارش، مشهود‌تر است. با این وجود نمی‌توان از تاثیرات شگفت انگیز شیر برای سلامتی و نیاز بیمار به استفاده از آن به سادگی گذشت. توصیه می‌شود برای بهره‌مندی از فواید شیر برای ترک اعتیاد، در این دوران از جایگزین‌هایی مانند شیرهای بدون کازئین، شیر بدون لاکتوز، شیر بادام و شیر سویا استفاده نمایید.
پروتئین شیر سویا نزدیکترین مدل به پروتئین شیر بوده و چربی کمتری دارد. از آنجا که میزان کلسیم آن نیز کمتر از شیر گاو است؛ شیرهای سویا را از نظر کلسیم غنی سازی می‌کنند. اگر نظر درمانگر‌تان این است که قند در رژیم‌تان کنترل شود از نوع شیرین نشده شیر سویا استفاده نمایید. همچنین قبل از مصرف اطمینان یابید که به سویا و ترکیبات آن آلرژی ندارید.
شیر بادام طعمی خاص و آجیلی و بافتی سبک و ویژه دارد. منبع ویتامین‌های D، E و A و مواد معدنی چون کلسیم، منیزیم، پتاسیم، روی، آهن و فسفر است. چربی‌های غیراشباع آن برای سلامت قلب مفید‌اند. شیر بادام هم انواع شیرین شده و شیرین نشده دارد و کالری آن از شیر گاو کمتر است.
در کلینیک اعصاب و روان راه احیا شما می‌توانید در کنار روند درمان با مشاوره رایگان از متخصصان تغذیه این مرکز، یک رژیم غذایی حرفه‌ای را هم در پیش بگیرید تا پروسه رهایی سریع‌تر و آسان‌تر ممکن شود.
جهت ترک اعتیاد در ایران ، کلینیک راه احیا از انواع متدهای جدید همچون دستگاه آر تی ام اس ، کتامین تراپی و … استفاده می کند .