بلوغ دیر رس

بلوغ دیر رس در پسران را چطور تعریف می کنند؟

پسران می توانند در گستره وسیعی از سنین بلوغ را آغاز کنند و 95 درصد از آنها بین 9 تا 14 سالگی به بلوغ می رسند بنابراین بلوغ دیررس زمانی است که فرد به 14 سالگی رسیده اما هنوز بلوغ را تجربه نکرده است. اولین نشانه بلوغ در پسران بزرگ شدن بیضه و پس از آن آلت تناسلی و رشد مو است.

بلوغ زمانی اتفاق می افتد که هیپوفیز شروع به ترشح دو هورمون، هورمون لوتینیزینگ که LH گفته می شود و هورمون تحریک کننده فولیکول که باعث رشد بیضه و تولید هورمون مردانه تستسترون می شود. جهش رشد معمولا یک سال یا پس از شروع بزرگ شدن اندام های جنسی از 15 سالگی است.

چه چیزی باعث تاخیر بلوغ در پسران می شود؟

تا به حال شایع ترین علت بلوغ را دانسته اند constitutional delayed puberty. این پسرها به طور کلی سالم هستند و اگر زمان کافی داده شود، در نهایت به بلوغ خواهند رسید .در حدود دو سوم از موارد، تاخیر در بلوغ از یک یا هر دو والدین به ارث می رسد.

اگر مادر او دوران بلوغ را بعد از سن 14 سالگی تجربه کرده باشد ممکن است بلوغ دیر رس داشته و پدر ممکن است بلوغ دیر رس داشته اگر (بعد از 16 سالگی)یا پس از فارغ التحصیلی از دبیرستان جهش ناگهانی شده است. پسران با بیماری های مزمن نظیر بیماری التهاب روده ، بیماری سلول داسی شکل، یا فیبروز کیستی اغلب دیر به بلوغ می رسند.

به طور کلی بلوغ دیررس در خانواده ارثی است و به گفته ی متخصصان احتمال دارد والدین، عمو، خاله، خواهرها یا برادرهای فرد نیز به این مسئله دچار باشند. این مسئله تاخیر سرشتی (دیر شکوفا) نامیده می شود و معمولاً برای رفع آن لازم به هیچ درمانی نیست چراکه این نوجوانان با گذشت زمان به طور طبیعی رشد میکنند، اما کمی دیرتر از همسالانشان.

بلوغ دیررس در پسران به چه علت است؟

تعداد کمی از پسرانی که تاخیر در بلوغ دارند کمبود همیشگی هورمون های بلوغ FSH، LH دارند، مشکلی که ما آن را IGDمی نامیم این معمولا مشکلی است که از بدو تولد دارند و این پسران معمولا با آلت تناسلی کوچک تر از حد طبیعی به دنیا می آیند.

دیگر هورمون های هیپوفیز در این شرایط معمولا رشد طبیعی دارند . عدم بلوغ در سن 17 سالگی، یکی از نشانه هایIGD است که ممکن است پسر داشته باشد. سرنخ دیگر این است که برخی از پسران مبتلا نیز حس بویایی ضعیفی دارند، وضعیتی که به سندرم کالمن گفته می شود. در نهایت تعداد کمی از پسران با رسیدن به سن بلوغ دچار مشکل می شوند.

نوجوانی پس از مرحله جنینی، که از تغییرات سریع و فوق العاده برخوردار است، دومین مرحله تغییر و تحوّلات چشمگیر و پرشتاب است. از این رو، روان شناسان بیشتر تمایل دارند که در این مورد به جای «رشد» واژه «جهش» را به کار گیرند.

در سال های اولیه بلوغ (سنین 12 تا 13 سالگی) تعادل جسمی نوجوان بر هم می خورد و تغییرات عمیقی در ارگانیزم به وجود می آید، شکل و حجم بدن تغییر می کند و دستخوش دگرگونی می شود و طرح عمومی بدن نوجوان از حالت کودکی خارج شده، مانند قالب و اندازه بزرگ سالان می شود.

اعضای بدن از پایین به بالا رشد می کند، به گونه ای که ابتدا پاها بزرگ و دراز می شوند، سپس رشد بخش های میانی بدن و عضلات آغاز می گردد و به همین ترتیب سایر اعضای بدن نیز تحوّل می یابند.

افزایش ناگهانی قد و وزن آشکارترین نشانه اولیه بلوغ است. این تغییر سریع به طور معمول در دختران و پسران حدود 2 سال طول می کشد. بیشتر دختران در سنین بین 14 تا 15 سالگی به قد بزرگ سالی می رسند، اما در اکثر پسران این رشد در حدود 18 سالگی حاصل می شود. پیش از رشد ناگهانی بلوغ بدنی، قد پسران حدود 2 درصد بلندتر از قد دختران است.

به دلیل آنکه دختران زودتر به رشد بدنی می رسند، برای یک دوره کوتاه سه تا چهار ساله، دختران بلند قدتر و سنگین تر از پسران هم سال خود می شوند، اما پس از آنکه جهش ناگهانی بلوغ در پسران نیز صورت گرفت قد آنان به طور متوسط حدود 8 درصد بلندتر از قد دختران می شود.

هرچند رشد بدن ـ از جمله قد ـ به دلایل ژنتیک، ناهنجاری زا، بهداشتی، تغذیه ای، نژادی و حتی اجتماعی ـ فرهنگی در بین کودکان و نوجوانان متفاوت است، ولی به هر صورت، اندازه قد کودکان و نوجوانان اثر مهمی بر چگونگی رفتار هم سالان و بزرگ سالان با آنها دارد.

مردم اغلب این طور فکر می کنند که افراد بلندقدتر و عضلانی تر از شایستگی های بیشتر و کارایی و قدرت مدیریت بالاتری برخوردارند. کودکان و نوجوانان بلند قدتر و عضلانی تر نیز احساس متفاوتی درباره خودشان دارند. آنان احساس می کنند که «تیپ» بهتری دارند و تمایل رهبری دیگران در آنان بیشتر می شود.

والدین نیز به این نوجوانان به چشم افراد بزرگ سال می نگرند، در حالی که فرزندان کوتاه قدتر و ظریف اندام تر خود را ـ حتی اگر از نظر سنّی و بلوغ جنسی در حدّ هم سالان بزرگ اندام تر خود باشند ـ تحت مراقبت بیشتری قرار می دهند.

 اگر تغییرات جسمی و هورمونی که با افزایش سن رخ می دهند به موقع و در زمان لازم اتفاق نیفتد یعنی فرزند شما دچار بلوغ دیررس شده است . باید حداکثر تلاش خود را بکنید تا علت بلوغ غیر طبیعی و بلوغ دیررس را تشخیص دهید .

پدیده بلوغ به شرایطی مانند منطقه جغرافیای ، تغذیه ، فرهنگ فرد ، نژاد ، ژنتیک ، وضعیت اقتصادی و اجتماعی و … بستگی دارد . مثلا : رشد پستان ها و نخستین قاعدگی در دخترهای چاق زودتر اتفاق می افتد یا دخترهای که در سن پایین ورزش سنگین می کنند یا خیلی کم غذا می خورند دچار بلوغ دیررس می شوند .

اجتماعی شدن فرایندی است که در آن هنجارها، مهارت ها، انگیزه ها، نگرش ها و رفتارهای فرد شکل می گیرد، تا ایفای نقش وی در جامعه ی مطلوب شناخته شود.

اکتساب و به کارگیری مهارت های اجتماعی و چگونگی برقراری ارتباط و تعامل با دیگران، یکی از مؤلفه های اصلی رشد اجتماعی در بین نوجوانان محسوب می شود. در این مرحله پس از گذشتن بحرانی مقطعی او قادر است به تنهایی با دیگران ارتباط برقرار سازد، در جامعه رفت وآمد کند و به ارتباط اجتماعی با اطرافیان بپردازد.

نوجوان تمایل دارد با دوستان خویش همراه باشد؛ برای همین لازم است ارتباط های سالم هم سالان را از ارتباطات ناسالم تشخیص دهد و از مهارت کافی برخوردار گردد.

روابط با همسالان در سال های نوجوانی زمینه ای برای روابط بزرگ سالی از جمله روابط اجتماعی، روابط کاری و روابط زناشویی… است. اگر نوجوان در طی این دوره نیاموزد چگونه با افراد هم جنس خود کنار بیاید و یا روابط درستی با افراد جنس مخالف برقرار سازد، در بزرگ سالی با مشکلات بسیاری روبه رو خواهد شد.