چرا برخی صحنه‌ها را قبلا دیده ایم؟
معرفی انواع مختلف دژاوو / چرا برخی صحنه‌ها را قبلا دیده ایم؟
چرا برخی صحنه‌ها را قبلا دیده ایم؟ دژاوو (deja vu) یـک واژه فـرانـسوی به معنی “از پیش دیده شـده” است.دژاوو عبارت است از، احساسی که گویی شـمـا صحنه، فرد و یا شیئی را قبلا دیده و تجربه کرده اید، در حـالی کـه بـرای نخـستـین بـار اسـت کـه بـا آن مـواجــه می‌شوید.ایـن احســاس آشنایی عجیب و غریب معمولاً با بهـت و تـرس نیز همراه است. وجه تمایز آن با پیش آگاهی (precognition) آنست که دژاوو درحین واقعه تجربه میگردد و نـه پیـش از آن. ۷۰ درصد افراد جهان حداقل یکبار در طول زنـدگی خـود چنین پدیده‌ای را تجربه کرده اند.
بیش از ۴۰ نظـریه در رابـطـه بـا عـلت پـیدایش این پدیده مطرح گردیده اســت. حـالت دژاوو معمولاً بـــین ۱۰ تا ۳۰ ثانیه بطول می‌انجامد. اصطلاح دژاوو برای نخستین بار توسط امیل بویراک در سال ۱۸۷۶ میلادی مطرح گردید.این احساس که رویدادی که اکنون برای شما رخ داده است، عینا تکرار واقعه‌ای است که قبلا برای شما رخ داده است، را برخی از ما تجربه کرده‌ایم.هنوز برای بروز این حالت را که “آشناپنداری” یا دژاوو (Déjà vu) می‌گویند، توضیح قطعی علمی پیدا نشده است.
برخی از دانشمندان می‌گویند که دژاوو ناشی از واکنش‌های عاطفی به وقایع مشابه است؛ برخی دیگر خاطر نشان میکنند که مدار‌های کوتاهی در مغز ایجاد میشود که رویدادی را در کسری از ثانیه زودتر از وارد شدن آن به خودآگاهی فرد؛ به حافظه او می‌فرستند و در نتیجه فرد احساس میکند که این واقعه قبلا برای او رخ داده است. چرا برخی صحنه‌ها را قبلا دیده ایم؟
دژاوو به دو دسته تقسیم بندی می گردد:
۱- دژاوو تداعی گر:
در افراد سالم روی میدهد. این حالت هنگامی که شما چیزی را می‌بینید، می‌شنوید و یا می‌بویید، احساسی را در شما پدید می‌آورد، که در آن چیز‌هایی که پیشتر دیده اید، شنیده و یا بوییده اید را برایتان تداعی می کند.این نوع دژاوو یک تجربه مبتنی بر حافظه است و مراکز حافظه در مغز مسئول پیدایش آن میباشند.
۲-دژاوو بیولوژیکی:
در افراد مبتلا به صرع لوب گیجگاهی روی میدهد. این بیماران معمولاً درست پیش از تجربه تشنج، دژاوو را تجربه میکنند. این نوع دژاوو با نوع قبل بطور واضح و بارزی متفاوت است. فردی که دژاوو بیولوژیکی را تجربه میکند، به واقع باور دارد که این شرایط را عیناً در گذشته تجربه کرده است، و نه یک احساس لحظه‌ای که فوراً ناپدید میشود.
دژاوو در اختلالات روانی نظیر اضطراب، افسردگی، اختلالات گسستگی و اسکیزوفرنیا نیز مشاهده میگردد.رده سنی بین ۱۵ تا ۲۵ سال بیش از سایر گروه‌های سنی دژاوو را تجربه میکنند. تجربه دژاوو با افزایش سن کاهش می‌یابد.پدیده دژاوو بیشتر توسط افرادی که بیشتر سفر میکنند، متمول بوده، از تحصیلات بالاتری برخوردارند، قوه تخیل فعال تری دارند، قادر به یاد آوری رویا‌های خود هستند و روشنفکرتر هستند تجربه میگردد.
